To navalhistory.gr χαιρετίζει την νέα χρονιά με μελωδίες από την ιστορική Φιλαρμονική Εταιρεία Μάντζαρος. Στο ελληνικό portal για την Ναυτική Ιστορία, συμπληρώνοντας 16 μήνες λειτουργίας, με τη βοήθεια 90 και πλέον συγγραφέων, έχουμε ήδη δημιουργήσει ένα θησαυρό από άρθρα, videos, podcasts, φωτογραφίες, ηλεκτρονικά βιβλία, quiz γνώσεων και ό,τι άλλο μπορείτε να φανταστείτε. Πιστοί στο εβδομαδιαίο ραντεβού μας κάθε Παρασκευή συνεχίζουμε να σας προσφέρουμε ιστορική γνώση με εγκυρότητα αλλά και φρεσκάδα. Σας ευχόμαστε μια υπέροχη νέα χρονιά, με υγεία, ευτυχία και γνώση.
Η Φιλαρμονική Εταιρεία Μάντζαρος
Tο 1888 μία ομάδα 20 περίπου διανοούμενων, φιλόμουσων νέων Κερκυραίων ίδρυσε ένα κέντρο το οποίο ονόμασε “Ψυχαγωγικόν”. Η θεατρική και μουσική κίνηση της Κέρκυρας, την χρονική εκείνη περίοδο, ήταν από τα προσφιλέστερα θέματα των συζητήσεων των νέων, όλοι οι νέοι γνώριζαν κάτι από μουσική, οι δε καλιφωνότεροι είχαν διδαχθεί φωνητική μουσική εις τον προϋπάρξαντα Σύλλογο «Καποδίστριας», από τους μουσικοδιδασκάλους Ξύνδα και Ρινόπουλο.
Μετά τινά χρόνο ο μουσικοδιδάσκαλος Αναστάσιος Ρινόπουλος, υπαρχιμουσικός της, ήδη μοναδικής λειτουργούσας στην Κέρκυρα Φιλαρμονικής «Ο Άγιος Σπυρίδων (Παλαιά)» έτος ιδρύσεως 1840, με άλλους 13 μουσικούς απεχώρησαν από την «Παλαιά» Φιλαρμονική και εδέχθησαν ευχαρίστως την πρόταση των μελών του “Ψυχαγωγικού” κέντρου, για να γίνει μία προσπάθεια σχηματισμού και άλλου μουσικού σώματος, εκτός της ήδη υπάρχουσας φιλαρμονικής. Ετίθετο δε ως αρχή, δια την δημιουργία του νέου μουσικού σώματος, ότι, απολύτως ουδεμία πρόθεση υπήρχε δημιουργίας αντιπερισπασμού, εις την ήδη υπάρχουσα «Παλαιά» Φιλαρμονική. Έτσι, από τα μέλη του “Ψυχαγωγικού”, από τους απομακρυνθέντας της ήδη υπάρχουσας «Παλαιάς» Φιλαρμονικής μουσικούς και τον μουσικοδιδάσκαλο Αναστάσιο Ρινόπουλο, ιδρύθηκε το νέον μουσικό σώμα, το οποίον, αφού συνεστήθη, εξευρέθησαν στέγη και μουσικά όργανα. Στο νέο Μουσικό Σώμα ενεγράφοντο συνεχώς νέα μέλη με σκοπό την οικονομική του ενίσχυση.
Στις 25/10/1890 εκλέγεται το πρώτο Διοικητικό Συμβούλιο με Πρόεδρο τον Λεωνίδα Βλάχο Ιδρυτή του τότε εκπαιδευτηρίου «Καποδίστριας» και Αρχιμουσικό τον Αναστάσιο Ρινόπουλο. Το νεοϊδρυθέν μουσικό σώμα, προς τιμήν του Συνθέτου του Εθνικού μας ύμνου Νικολάου Χαλικιόπουλου Μάντζαρου, ονομάζεται «Μουσικός Σύλλογος Μάντζαρος» (Οκτώβριος 1890), λίγο μετά δε, δια ψηφοφορίας των μελών δίδεται η ονομασία Φιλαρμονική Εταιρία “Μάντζαρος” (18 Νοεμβρίου 1890).
Η πρώτη επίσημη εμφάνιση του μουσικού σώματος πραγματοποιήθηκε στην Λιτανεία του Αγίου Σπυρίδωνος την πρώτη Κυριακή του Νοεμβρίου (πρωτοκύριακο)του έτους 1890 (2 Νοεμβρίου 1890). Κατά την διάρκεια της μακραίωνης ιστορίας της η Φιλαρμονική προσέφερε πάρα πολλά στο Μουσικό και το ευρύτερο πολιτιστικό γίγνεσθαι της Κέρκυρας, γνώρισε ημέρες ιδιαίτερης δόξας και δικαίωσε τους σκοπούς αυτών που την ίδρυσαν. Στις 17 Φεβρουαρίου 1891 αναλαμβάνει νέος Αρχιμουσικός ο Λεωνίδας Ραφαήλοβιτς, ήδη αρχιμουσικός της στρατιωτικής Μουσικής του 10ου Συντάγματος πεζικού Κερκύρας. Ο Λεωνίδας Ραφαήλοβιτς παρέμεινε αρχιμουσικός της Φιλαρμονικής «Μάντζαρος» μέχρι τις 25 Φεβρουαρίου 1898. Σε τούτον οφείλεται η πλήρης και άρτια συγκρότηση του μουσικού σώματος που αριθμούσε τότε 39 μουσικούς.
Σημαντικότερες καλλιτεχνικές εκδηλώσεις από την ίδρυση μέχρι σήμερα:
- Το 1896 η Φ.Ε.Μ. συμμετείχε στις εκδηλώσεις των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας.
- Το 1985 μαζί με το τμήμα Μαζορετών πραγματοποιήθηκαν θαυμάσιες εμφανίσεις στην Ρόδο και στην Βουλγαρία.
- Το 1986 έλαβε μέρος, στην τελετή έναρξης των Πανευρωπαϊκών αγώνων βόλεϊ στην Αθήνα.
- Το 1990 για τον εορτασμό της εκατονταετηρίδας της Εταιρίας πραγματοποιήθηκε μεγαλειώδης εμφάνιση του Μουσικού Σώματος, της Μπαντίνας και του τμήματος Μαζορετών στο “Παλλάς“ Αθηνών.
- Το 1991 η Φιλαρμονική Εταιρία “Μάντζαρος“ με το Μουσικό Σώμα και το τμήμα Μαζορετών, έλαβε μέρος στην τελετή έναρξης του 8ου Παγκοσμίου Πρωταθλήματος χειροσφαίρισης Νέων στο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας (Σ.Ε.Φ.).
- Το 1993 το Μουσικό Σώμα της Φ.Ε.Μ. έδωσε μεγαλειώδη συναυλία στο “Παλλάς“ Αθηνών, στα πλαίσια των εορτασμών για το έτος «Καποδίστρια».
- Το 1996, κατόπιν πρόσκλησης του Πολιτιστικού τμήματος του Δήμου Βιέννης, σε συνεργασία με την ομοσπονδία Πνευστών της Αυστρίας, η ΦΕΜ συμμετείχε στο 17ο Πανευρωπαϊκό Φεστιβάλ Φιλαρμονικών της Βιέννης, δηλαδή σε μία Παναυστριακή εκδήλωση με διεθνή συμμετοχή. Η Φιλαρμονική “Μάντζαρος“ εκπροσώπησε επάξια την Μουσική παράδοση της Κέρκυρας και γενικότερα της Ελλάδας στην πρωτεύουσα της παγκόσμιας Μουσικής.
- Το 2000 η Νεανική Μπάντα της ΦΕΜ έλαβε μέρος μαζί με την μπάντα BAD SAROW του Ανόβερο, σε καλλιτεχνική εκδήλωση και Συναυλίες στο Ανόβερο της Γερμανίας, όπου είχε προσκληθεί.
- Το 2003 η ΦΕΜ πραγματοποίησε συναυλία στην Εθνική Λυρική Σκηνή.
- Το 2007 συμμετείχε στη στρατιωτική παρέλαση στη Θεσσαλονίκη.
- Το 2009 η «ΜΑΝΤΖΑΡΟΣ», με τη συμμετοχή της Χορωδίας Κερκύρας, έδωσε πανηγυρική Συναυλία, με έργα επτανησίων συνθετών, για την καθιέρωση στροφών του ύμνου στην Ελευθερία, ως Εθνικού ύμνου της Ελλάδος, στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών (αίθουσα Φίλων της Μουσικής)
- Το 2011 στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης η Φιλαρμονική «ΜΑΝΤΖΑΡΟΣ» έδωσε πανηγυρική Συναυλία, με την ευκαιρία της υποδοχής του ιερού λειψάνου της χειρός του Αγίου Σπυρίδωνος στην Θεσσαλονίκη και των 90 χρόνων οπό την ίδρυση της προσφυγικής συνοικίας της Τριανδρίας και την θεμελίωση του Ι.Ν. Αγίου Σπυρίδωνος Τριανδρίας.
- Το 2013, συμμετείχε σε φεστιβάλ φιλαρμονικών στη Βουλγαρία.
- Από το 2013 έως το 2016 είχε αναλάβει σε συνεργασία με τον όμιλο «ΑΝΤΕΝΝΑ», την προβολή, για πρώτη φορά στην Κέρκυρα, των παραστάσεων όπερας από την “METROPOLITAN OPERA” της Νέας Υόρκης και των παραστάσεων μπαλέτου από το COVEN GARDEN του Λονδίνου.
- Το 2014, συμμετείχε στο 2ο φεστιβάλ φιλαρμονικών Λευκάδας.
- Τον Ιούλιο του 2016(29-31/7/16) Προσκληθείσα συμμετείχε στο Διεθνές Φεστιβάλ Μουσικών Συγκροτημάτων στην Βιέννη(Word Orchestra Festival Vienna), όπου σε Συναυλία που έδωσε τις 31 Ιουλίου στην Musikverein, τιμήθηκε με το πρώτο Χρυσό βραβείο μεταξύ 19 μουσικών συγκροτημάτων από όλο τον κόσμο και ο Αρχιμουσικός, κος Σωκράτης Άνθης με την διάκριση του Εξαίρετου Μαέστρου.
- Τον Νοέμβριο του 2017 η Φιλαρμονική με την συμμετοχή τριών μεγάλων και σημαντικών χορωδιών( Δημοτικής Χορωδίας Κερκύρας, Χορωδίας «Δημόδοκος» και της Χορωδίας του ΟΤΕ Αθηνών) πραγματοποίησε στην κεντρική σκηνή του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών μεγαλειώδη Συναυλία για την επέτειο των 100 ετών από τον θάνατο του μεγάλου Κερκυραίου Μουσουργού Σπύρου Φιλίσκου Σαμάρα συνθέτη του Ολυμπιακού Ύμνου.
- Τον Απρίλιο του 2019 η Φιλαρμονική, προσκληθείσα από την Ελληνική Κοινότητα των Η.Π.Α. μετέβη στην Νέα Υόρκη, έλαβε μέρος, συνοδεύουσα το άγημα των Ευζώνων της προεδρικής φρουράς, στην μεγαλειώδη παρέλαση για τον εορτασμό της 25ης Μαρτίου 1821 που πραγματοποιείται κάθε χρόνο στην 5η Λεωφόρο του Μανχάταν. Κατά την παραμονή της στην Ν.Υ. πραγματοποίησε και Συναυλία την οποίαν παρηκολούθησε πολυάριθμο ακροατήριο.
- 22 Νοεμβρίου 2021 Συναυλία στο πολιτιστικό κέντρο ῾Κέντρο Πολιτισμού Σταύρος Νιάρχος῾ παρουσία της Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας
- 25 Μαρτίου 2024. Συμμετοχή του Μουσικού Σώματος, αποτελούμενου από 250 Μουσικούς στην στρατιωτική Παρέλαση στην Αθήνα Κατόπιν προσκλήσεως του ΥΠ.ΕΘ.Α. κου Νίκου Δένδια. Ας σημειωθεί ότι ήταν η πρώτη φορά στην ιστορία της παρέλασης των Αθηνών για την 25η Μαρτίου που μετείχε μη στρατιωτική Μπάντα. Στις 24 Μαρτίου και πάλι κατόπιν προσκλήσεως του ΥΠ.ΕΘ.Α το μουσικό σώμα της Φ.Ε.Μ. υπό την Διεύθυνση του Αρχιμουσικού κου Σωκράτη Άνθη πραγματοποίησε Συναυλία στην Κεντρική σκηνή του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών με συνθέσεις σχετικές με την επανάσταση του 21. Την Συναυλία παρακολούθησαν ο ΥΠ.ΕΘ.Α, άλλοι Υπουργοί, όλη η Ηγεσία των ενόπλων δυνάμεων και ένα πολυπληθές ακροατήριο 1900 παρισταμένων, η αίθουσα «Χρήστος Λαμπράκης» του Μ.Μ.Α ήταν κατάμεστη από κόσμο.
- Στις 27 Σεπτεμβρίου 2024, εις την Νάπολη της Ιταλίας, στην έδρα του Ιστορικού Ωδείου «San Pietro a Majella», πραγματοποιήθηκε μεταξύ της «Φ. Ε. Μάντζαρος» και του ως άνω Ωδείου υπογραφή Πρωτοκόλλου Συνεργασίας και Αδελφοποίησης.
Κάθε χρόνο, το μουσικό σώμα της Φιλαρμονικής, πραγματοποιεί τουλάχιστον τέσσερις επίσημες Συναυλίες στην Κέρκυρα, και 2-3 Συναυλίες εκτός Κερκύρας, κατόπιν σχετικών προσκλήσεων. Το μουσικό σώμα συμμετέχει σε όλες τις προγραμματισμένες ετήσιες θρησκευτικές και εθνικές εκδηλώσεις του νησιού.
Ακόμη, η Φιλαρμονική διοργανώνει σε τακτική βάση εκπαιδευτικά σεμινάρια και μουσικολογικές ημερίδες, ενώ, μέσω του Αρχείου της, συμμετείχε στο πρόγραμμα διάσωσης και ανάδειξης της έντεχνης επτανησιακής μουσικής κληρονομιάς της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων, το οποίο εξετελέσθη από το Ιόνιο Πανεπιστήμιο.
Η Φ.Ε. «Μάντζαρος» έχει βραβευτεί για την καλλιτεχνική και πολιτιστική προσφορά της: Το 1987 από την Ακαδημία Αθηνών, Το 2005 από το Ινστιτούτο για την πολιτιστική ολοκλήρωση της Ευρώπης «ROBERT SCHUMAN» και το 2016 έλαβε το χρυσό βραβείο του World Orchestra Festival της Βιέννης.
Η Φιλαρμονική Εταιρία «Μάντζαρος» είναι σωματείο ιδιωτικού Δικαίου μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, οικονομικά αυτοτροφοδοτούμενο. Οι οικονομικοί πόροι της Φιλαρμονικής προέρχονται από τις εισφορές των μελών της Εταιρίας και από χορηγίες ιδιωτών, οι οποίοι αναγνωρίζουν τις οικονομικές ανάγκες της Φιλαρμονικής και το τεράστιο πολιτιστικό, καλλιτεχνικό και εκπαιδευτικό έργο που προσφέρει και συνδράμουν οικονομικά ώστε να καθίσταται δυνατή η συνέχιση των σημαντικών δραστηριοτήτων της Εταιρίας.
Η Φ. Ε. «Μάντζαρος» διοικείται από 7/μελες Διοικητικό Συμβούλιο, το οποίον εκλέγεται ανά διετία. Ο τωρινός Πρόεδρος είναι ο κ. Ιωάννης Τριβιζάς, Ιατρός,
Το Μουσικό Σώμα σε πλήρη σύνθεση, αποτελείται σήμερα, από 350 μουσικούς, εκτός αυτού υπάρχει Μουσικό τμήμα νέων Μουσικών, τμήμα μικρών Μουσικών, Παιδική χορωδία και πολλά Μουσικά Σύνολα.
Από τον Σεπτέμβριο του 2013, Διευθυντής Σχολών και Αρχιμουσικός, είναι ο διεθνούς φήμης τρομπετίστας, επίτιμος διδάκτωρ και διδάσκων του Ιονίου Πανεπιστημίου, παλιός μουσικός της Φ. Ε. «ΜΑΝΤΖΑΡΟΣ» , κ. Σωκράτης Άνθης.
Ο Ύμνος εις την Ελευθερίαν
Καθοριστική στιγμή για τον Νικόλαο Μάντζαρο, τόσο ως προσωπικότητα, όσο και ως συνθέτη, ήταν αναμφίβολα η γνωριμία του με τον μεγάλο Ζακύνθιο ποιητή Διονύσιο Σολωμό (1798 – 1857), ο οποίος εγκαταστάθηκε στην Κέρκυρα το 1828. Πολύ σύντομα μεταξύ των δύο ανδρών αναπτύχθηκε στενή φιλία και συνεργασία, είναι χαρακτηριστικό δε, πως το πέρασμα και των δύο στην περίοδο της δημιουργικής τους ωριμότητας είναι κοινό και τοποθετείται στα μέσα της δεκαετίας 1830.
Το εμβληματικότερο -αλλά όχι και μοναδικό- δείγμα της συνεργασίας Μάντζαρου και Σολωμού ήταν, φυσικά, η μελοποίηση από τον πρώτο, του Ύμνου εις την Ελευθερίαν (1823) του δεύτερου. Για την ακρίβεια, ο Μάντζαρος προχώρησε σταδιακά σε πολλαπλές (και πολύ διαφορετικές μεταξύ τους) μελοποιήσεις του έργου, καταπιανώμενος με αυττό ήδη από το 1828 και για μεγάλο διάστημα της ζωής του.
Το 1844, μία αντιστικτική εκδοχή του Ύμνου υπεβλήθη από τον Μάντζαρο στον Βασιλιά Όθωνα, ο οποίος τίμησε τον συνθέτη με τον Αργυρό Σταυρό του Τάγματος του Σωτήρος (1845) και τον ποιητή με τον Χρυσό Σταυρό του ιδίου Τάγματος (1849), χωρίς ωστόσο το έργο να υιοθετηθεί ως επίσημος ύμνος του Ελληνικού Κράτους, το οποίο μετρούσε τότε λίγα χρόνια ‘’ζωής’’.
Αυτό τελικώς επετεύχθη έναν χρόνο μετά την ενσωμάτωση των Επτανήσων στην Ελλάδα, οπότε οι δύο πρώτες στροφές του ποιήματος με τη μουσική της χρονολογικά πρώτης και στυλιστικά ‘’απλής’’ μελοποίησης, καθιερώνονται ως Ελληνικός Εθνικός Ύμνος με το Βασιλικό Διάταγμα του Γεωργίου Α’, της 28ης Ιουνίου 1865. Ακολούθως στον Μάντζαρο απονεμήθηκε ο Χρυσός Σταυρός του Τάγματος του Σωτήρος.
