Του Ηλία Μεταξά
Συνταξιούχου Οικονομικού Αξιωματικού του Εμπορικού Ναυτικού (Ε.Ν.)
(*) Στο κείμενο διατηρήθηκε η ορθογραφία και η σύνταξη του συγγραφέα
Έχει λεχθεί πάρα πολλές φορές ότι η Ελλάς δεν έχει τιμήσει και περιθάλψει αρκούντως τους Αγωνιστές των Εθνικών μας Αγώνων. Και ακόμη χειρότερα έχει παραμελήσει τις ορφανεμένες οικογένειες των Hρωικών Νεκρών μας. Διά να μετριάσουμε την απογοήτευσιν μας αξίζει να υπενθυμίσουμε την απαράδεκτην συμπεριφοράν της παντοδυνάμου Γηραιάς Αλβιώνος προς την οικογένειαν του μεγαλύτερου Ήρωος της Ιστορίας της, του Vice Admiral of the Blue και Υποκόμη Horatio NELSON (1758-1805), ο οποίος την έσωσε από τον πλέον επικίνδυνον εχθρόν της, τον Αυτοκράτορα της Γαλλίας Νapo-leon BONAPARTE (1756 -1821).
Ενδεχομένως να παραξενεύση τους αναγνώστες ο μακροσκελής και πρωτότυπος βαθμός του NELSON. Aυτές τις ιδιαιτερότητες θα προσπαθήσουμε να τις εξηγήσουμε, ενδεχομένως να μακρηγορήσουμε και ως εκ τούτου αιτούμεθα εκ των προτέρων την υμετέραν κατανόησιν.
Οι πρωτότυποι βαθμοί των Ανωτάτων
Το British Royal Navy είχε τότε εννέα (9) βαθμολογικές Τάξεις Ανωτάτων. Τους τρείς βασικούς που κατά τα ειωθότα, τους έχουν και όλα τα Ναυτικά του Κόσμου. Δηλαδή, τον Ναύαρχον, τον Αντιναύαρχον και τον Υποναύαρχον. Αυτοί είχαν (και έχουν) το δικαίωμα να σηκώνουν την δικήν τους ξεχωριστήν Σημαίαν, που ήταν λίγο μικρότερη από την Εθνικήν τους Σημαία. Διά να ακριβολογούμε, παρ’ ημίν ονομάζεται « Ναυαρχικόν Σήμα ».
Ως εκ τούτου, εις την Αγγλικήν γλώσσαν τους ονόμαζαν « Flag Officers ». Ο ακριβής Βαθμός τους και η Αρχαιότης τους, διεκρίνετο από δύο σημεία. Πρώτον, το χρώμα του «Ναυαρχικού Σήματος» εκάστου Ανωτάτου, και δεύτερον εις ποίον ιστόν το ύψωνε.
Ο Στόλος δεν εμάχετο πλέον ως μία συμπαγής ομάς πλοίων. Από το 1620 τον είχαν διαχωρίσει εις τρείς οργανωμένες ‘Divisions’ (Διοικήσεις). Όμως, κατ’ άλλους συγγραφείς της εποχής, αυτή η οργάνωσις είχε γίνει αργότερα, το 1653, κατά την διάρκεια των Αγγλικών Εμφυλίων Πολέμων (1641-60). Ακολούθως κάθε Διοίκησις υπεδιαιρείτο εις τρείς (3) ‘Squadrons’ (Μοίρες). Αναλόγως της Αρχαιότητος του ο κάθε Ανώτατος ανελάμβανε και την Αρχηγίαν της κάθε Διοικήσεως ή της κάθε Μοίρας. Επομένως είχαμε μίαν διάταξιν Στόλου ως εξής:
α. Ο Αρχαιότερος Ναύαρχος είχε το γενικόν πρόσταγμα. Ύψωνε το σκέτον Ερυθρόν Σήμα του από το 1665 έως το 1864. Διοικούσε την ‘Ερυθράν Διοίκησιν’ και επέβαινε εις την πρώτην ‘Ερυθράν Μοίραν’ της Διοικήσεως του, η οποία ευρίσκετο εις το κέντρον της παρατάξεως. Δηλαδή ήταν o ‘ADMIRAL of the RED’, και έτσι κατεγράφετο.
β. Ο αμέσως νεώτερος εις Αρχαιότητα Ναύαρχος, ύψωνε από το 1665 έως το 1692 ένα σκέτο Λευκόν Σήμα. Όμως, από το 1700 έως το 1864 προσετέθη και ο Κόκκινος Σταυρός του Αγίου Γεωργίου, Προστάτου της Αγγλίας. Διοικούσε την ‘Λευκήν Διοίκησιν’ επιβαίνων της ‘Λευκής Μοίρας’, με την οποίαν κρατούσε την κεφαλήν της παρατάξεως. Δηλαδή ήταν ο ‘ADMIRAL of the WHITE’, και έτσι κατεγράφετο.
γ. Ο νεώτερος Ναύαρχος, ύψωνε ένα σκέτο Κυανόν Σήμα από το 1665 έως το 1864, ήταν επί κεφαλής της ‘Κυανής Διοικήσεως’ επιβαίνων επί της πρώτης ‘Κυανής Μοίρας’ αυτής, η οποία ευρίσκετο εις την ουράν της παρατάξεως. Δηλαδή ήταν ο ‘ADMIRAL of the BLUE’ και έτσι κατεγράφετο.
Όταν ο επί κεφαλής ‘Admiral of the Red’ διοικούσε τον Στόλον του, φυσιολογικώς ευρίσκετο εις το κέντρον αυτού. Οπότε δεν μπορούσε να είναι ταυτοχρόνως και εις το εμπρόθιον τμήμα αυτού. Ως εκ τούτου εκείνο το τμήμα το ανελάμβανε ο άμεσος υφιστάμενος και συνεργάτης του, δηλαδή ο ‘Vice Admiral οf the Red’. H λέξις ‘Vice’ εις τα Λατινικά σημαίνει κάποιον που ενεργεί διά λογαριασμόν άλλου.
Με την σειρά του ο ‘Vice Admiral of the Red’ είχε τον δικόν του αναπληρωτήν, ο οποίος διοικούσε το οπίσθιον (Rear) τμήμα του Στόλου. Όμως αντί να τον αποκαλούν Vice – Vice Admiral του έδωσαν έναν ορθολογικόν τίτλον, ‘Rear Admiral οf the Red’.
Eνίοτε τον αποκαλούσαν και ως ‘Admiral in the Rear’. Ήταν ο κατώτερος των Ναυάρχων και διοικούσε το οπίσθιον τμήμα του Στόλου και τις εφεδρείες. Οι λοιπές Διοικήσεις και Μοίρες ετάσσοντο και αυτές, βάσει των ως άνω περιγραφών, πάντοτε συμφώνως με την Αρχαιότηταν των Διοικητών τους, η οποία εσημαίνετο με το χρώμα των Ναυαρχικών Σημάτων τους.
Οπότε υπήρχαν εν τω συνόλω εννέα Βαθμοί, οι κάτωθι :
Admiral of the Red – Vice Admiral of the Red – Rear Admiral of the Red.
Admiral of the White – Vice Admiral of the White – Rear Admiral of the White.
Admiral of the Blue – Vice Admiral of the Blue – Rear Admiral of the Blue.
Τοιουτοτρόπως, οι Ναυαρχίδες έφεραν τα Σήματα των επιβαινόντων Ανωτάτων Αξιωματικών εις τους εξής ιστούς : Οι Ναύαρχοι εις τους Μεσαίους, οι Αντιναύαρχοι εις τους Πρωραίους, οι Υποναύαρχοι εις τους Πρυμναίους.
Όταν ένας ‘Flag Officer’ ύψωνε το Σήμα του εις την Ναυαρχίδαν του, όλα τα υπό την Διοίκησιν του πλοία ύψωναν τα δικά τους Σήματα με το ίδιον χρώμα. Όμως κατά την μάχην ως επί το πλείστον εδημιουργούντο συνθήκες κακής ορατότητος, καπνοί, πούσι, σκοτάδι κ.λ.π., οπότε ο Αρχηγός μπορούσε να διατάξη μίαν Μοίραν να αλλάξη το χρώμα του Σήματος της και να υψώση ένα άλλο διαφορετικόν χρώμα.
Χαρακτηριστικόν παράδειγμα, κατά την ναυμαχίαν του Νείλου (ή Αμπουκίρ), κατά τις περισσότερες ώρες επολέμησαν την νύκταν. Ο ΝΕLSΟΝ, ως Υποναύαρχος του Κυανού (ακόμη τότε) διέταξε τα καράβια του να υψώσουν Λευκά Σήματα διά να φαίνονται καλλίτερα.
Οι 9 Ανώτατοι των ‘χρωματιστών’ Μοιρών ήσαν πολύ λίγοι δι’ ολόκληρον το Ναυτικόν, έτσι από το 1743 ηύξησαν τον αριθμό τους. Ο Αρχαιότερος Ναύαρχος του Ερυθρού ο οποίος ευρίσκετο εις την μεσαίαν Διοίκησιν και την κεντρικήν Μοίραν αυτής, είχε το γενικόν πρόσταγμα εις ολόκληρον τον Στόλον. Αυτόν τον οποίον ωνόμαζαν ατύπως ‘Admiral of the Red’. Το περίεργον είναι ότι δεν υπήρχε ακόμη τέτοιο ανεγνωρισμένον ‘Post’ (θέσις).
Παλαιότερα, ίσως από τα ύστερα Μεσαιωνικά χρόνια, την φυσικήν θέσιν αυτού, ακριβώς εις το κέντρον της παρατάξεως την κατελάμβανε ο « Lord High Admiral ». Εάν και εφ’ όσον είχε τολμήσει να ‘μπαρκάρη’ ο ίδιος, διότι συνήθως αυτοί δεν ήσαν ναυτικοί. Ως επί το πολύ, ήσαν Στεργιανοί ‘Αρχοντες’ διορισμένοι από τον Βασιλέαν διά τους ευνοήτους λόγους, ώστε να ασκούν (με την σημερινήν έννοια) μάλλον Λιμενικά και Τελωνειακά καθήκοντα. Εισπράξεις Φόρων, Δασμών, Τελών Αγκυροβολίας και Αλιείας, Διοδίων κ.ο.κ. Εν έναντία περιπτώσει, αυτήν την κεντρικήν θέσιν την κατελάμβανε ένας άλλος Ναύαρχος (προφανώς θαλασσινής προελεύσεως) εις τον οποίον είχαν αποδώσει τον εντυπωσιακόν τίτλον του ‘Admiral of the Fleet’.
Διά να τιμήσουν όλον το Ναυτικόν διά την περιφανήν νίκην του εις την ναυμαχίαν του Trafalgar, έπεισαν τον Bασιλέαν GEORGE 3ο(1760-1820), να θεσπίση και νομικώς τον Βαθμόν και το « Post » το οποίο έλλειπε, του «Admiral of the Red». Όντως, αυτό έγινε σχεδόν αμέσως, μετά από 19 ημέρες, εις τις 09-11-1805.
Πολλοί συγγραφείς το θεωρούν ως ιστορικόν λάθος, διότι είχε ως αποτέλεσμα τα εννέα (9) παραδοσιακά ‘Flag Posts’ ενός Στόλου να αυξηθούν εις δέκα (10) ‘Flag Ranks’. O τίτλος του ‘Admiral of the Fleet’ υπήρχε από τα πρώτα χρόνια του Αγγλικού Ναυτικού.
O Δευτερότοκος υιός του Βασιλέως GEORGE 3ου (1760-1820), Πρίγκηψ WILLIAM, και Δούξ του Clarence (1765-1837), είχε υπηρετήσει μίαν πλήρην σταδιοδρομίαν με τακτικές και κανονικές προαγωγές εις το Ναυτικόν. Το 1811 είχε προαχθεί και εις τον ανώτατον βαθμόν του « Admiral of the Fleet ».
Tότε εις το Ναυτικόν υπηρετούσαν 186 Flag Officers, αναλυόμενοι ως εξής:
ΝΑΥΑΡΧΟΙ = Ερυθρού 21, Λευκού 20, Κυανού 20.
ΑΝΤΙΝΑΥΑΡΧΟΙ = Ερυθρού 22, Λευκού 19, Κυανού 24.
ΥΠΟΝΑΥΑΡΧΟΙ = Ερυθρού 19, Λευκού 17, Κυανού 24.
Το 1830, ο ίδιος διεδέχθη τον θανόνταν αδελφόν του GEORGE 4ον ( 1762-1830), ως WILLIAM 4ος, τον αποκαλούσαν και‘ Sailor King’.
Πάντως, το Ναυαρχείον όταν ήθελε να προωθήση έναν διακεκριμένο Captain ή Post Captain, διά την ναυτοσύνην του, την μαχητικήν και την διοικητικήν του ικανότηταν, μπορούσε να παραμερίση εκείνους που δεν ήσαν κατάλληλοι δι’ υψηλότερα καθήκοντα. Κατέφευγε εις το ακόλουθον τέχνασμα. Έψαχναν, την όποιαν ‘Επετηρίδαν’ διατηρούσαν τέλος πάντων. Εύρισκαν μερικούς ολιγώτερον επιτυχημένους οι οποίοι ευρίσκοντο εις υψηλοτέραν θέσιν κατατάξεως, από εκείνον που είχαν επιλέξει να προαγάγουν.
Αυτοί λοιπόν, που υστερούσαν επαγγελματικώς, τελικώς ήσαν και οι τυχεροί της ‘κομπινούλας’ αυτής. Διότι χωρίς να το αξίζουν τους προήγαγαν κατ’ ανάγκην, αλλά τους μετέθεταν εις την λεγομένην σκωπτικώς ‘Κίτρινην Μοίραν’. Αυτή κατ’ ουσίαν ήταν ανύπαρκτη, διότι εκεί μέσα ανήκαν τα παροπλισμένα ή εγκαταλελειμμένα καράβια, δεν ταξίδευαν κ.ο.κ, υπήρχε μόνον εις τα χαρτιά. Εκεί εναπόθεταν με ‘HALF – PAY’ τους ανικάνους, αναπήρους, ανεπιθυμήτους και δεν συμμαζεύεται. Τοιουτοτρόπως, κατά το κοινώς λεγόμενον, ‘έριχναν στάχτην’ εις τα μάτια των λοιπών.
Αυτή η μεθόδευσις ήταν κοινός τόπος, όταν μορφωμένοι και με πολεμικές δάφνες Αξιωματικοί έπρεπε να ανέλθουν οπωσδήποτε προς τo καλώς εννοουμένον όφελος του Royal Navy. Κατ’ αυτόν τον τρόπο είχαν προωθήσει και τον Horatio NELSOΝ.
Όντως, δεν κατέστη δυνατόν οι επεξηγήσεις μας διά τους περιέργους βαθμούς να γίνουν συντομότεροι. Επικαλούμεθα την ανοχήν σας. Αλλ’ ημείς ενδιαφέρον έχομεν δι’ ορισμένα γεγονότα του βίου του Ηρωικού Ναυάρχου εις τα οποία και μεταβαίνομεν εις τις πιό κάτω παραγράφους. Δεν θα περιγράψουμε τις ναυμαχίες του, ειδικότερα την πιό γνωστήν και τελευταίαν του. Αυτές τις γνωρίζουν και τις γράφουν καλλίτερα πολλοί άλλοι, άριστοι επαίοντες των θεμάτων αυτών, κατά τα τελευταία 217 χρόνια συνεχώς.
Τα τραύματα του ΝΕLSON
Εις τις 10-07-1794, εις το Calvi της Ιταλικής (γεωγραφικώς) Νήσου Sar-degna ο NELSON είχε απωλέσει το δεξιό του μάτι, υπέρ Πατρίδος. Διήθυνε τις επιχειρήσεις επί της ξηράς, όταν μία κανονόμπαλα έσκασε επί του εδάφους κοντά του. Τα χώματα και τα πετραδάκια εξετινάχθησαν εις το πρόσωπον του και τον τραυμάτισαν άσχημα εις το μάτι.
Εις τις 14-02-1797 εις την ναυμαχίαν του Cape Saint Vincent, έχων τον βαθμό του Commodore επέβαινε του πλοίου ‘Captain’. Εν τούτοις ηγήθη αυτοπροσώπως του Αγήματος Εμβολής επί του Ισπανικού Δικρότου ‘San Nicolas’ και ηχμαλώτισε τον τραυματισθέντα Ισπανόν Υποναύαρχον Don Francisco Xavier WINTHUYSEN (1747-97), όστις ακολούθως πέθανε. Eπίσης ηχμαλώτισε και ένα άλλο Ισπανικό καράβι το ‘San Josef’. Mετά από έξη ημέρες τον προήγαγαν εις ‘Rear Admiral of the Blue’, επίσης ωνομάσθη και Επίτιμος Συνταγματάρχης των Πεζοναυτών. Ακολούθως εχρίσθη και Ιππότης του Τάγματος του Λουτρού.
Εις τις 25-07-1797, εντός του λιμένος Santa Cruz της Ισπανικής Νήσου Τenerife, του συμπλέγματος Gran Canaria εις τον Ατλαντικόν, Eίχε ηγηθεί προσωπικώς εις μίαν αποτυχημένην επιδρομικήν ενέργειαν διά να καταλάβη το Εμπορικό ‘Principe de Asturias’ που ήταν φορτωμένο με ασήμι από τις Φιλιππίνες. Ένα θραύσμα κανονόμπαλας του θρυμμάτισε τον δεξιόν βραχίοναν. Τον ακρωτηρίασαν με πριόνι και χωρίς αναισθητικόν. Όμως, όταν του έκοβαν το κρέας με κρύο μαχαίρι υπέφερε πάρα πολύ. Δι’ αυτό, εκ των υστέρων έγραψε και έκανε τις απαιτούμενες ενέργειες και εισηγήσεις, ώστε εις το μέλλον αυτές οι επεμβάσεις να γίνονται με πυρακτωμένο μαχαίρι.
Κατόπιν έλαβε πολύμηνην αναρρωτικήν άδειαν, αλλά εβασανίζετο επί μεγάλο χρονικό διάστημα. Μέχρι το 1797, και πρίν από τις μεγάλες και πιό γνωστές ναυμαχίες όπως του Αbukir, Copenhagen, Τrafalgar, είχε ήδη λάβει μέρος και σε 120 άλλες.
Η ζωή του με την ΕΜΜΑ
Ο Horatio NELSON είχε συνάψει ερωτικόν δεσμόν με την καλλονήν Amy LYON (1761- 1815). Όμως, μετά τον γάμον της με τον γηραιόν Λόρδον William HAMILTON (1730-1803), έγινε πολύ πιό γνωστή ως Λαίδη Emma HAMILTOΝ. Εθεωρείτο η πιο όμορφη γυναίκα της εποχής της.
Ο πατέρας της ήταν ένας σιδεράς. Αυτή είχε από μικρή μίαν έντονην και άστατην ερωτικήν ζωήν. Η χήρα μητέρα της την είχε φέρει εις το Λονδίνον (!!!) όπου ηργάζετο εις έναν ανυπόληπτον και κομπογιανίτην ιατρόν ονόματι GRAHAM. Πιθανότατα ήταν ένα Υψηλοκλασσάτον Κεκαλυμμένον Αμαρτωλόν Κατάστημα διά τους υψηλά ισταμένους ‘Gentlemen’. Οι οποίοι παρακολουθούσαν και συμμετείχαν εις τας πολιτιστικάς και κοινωνικάς εκδηλώσεις, καθώς και εις τα πνευματικά και ψυχαγωγικά εν γένει δρώμενα, μετά των εριτίμων‘Ladies’ αι οποίαι διέθεταν διευρυμένους ή και ανυπάρκτους ηθικούς ορίζοντες.
Εκεί εγνώρισε τον Sir Harry FEATHERSTONEHAUGH (1754-1846 ), Βουλευτήν και ερωτύλον τύπον, και έγινε ερωμένη του, αλλά όταν κατέστη έγκυος την εγκατέλειψε. Εις την απελπισία της εκλιπαρούσε τον Honorable Charles Francis GREVILLE (1749-1809), Bουλευτήν, Υπουργόν επί των Οικονομικών, που τον είχε γνωρίσει από πρίν. Aυτός την πήρε ερωμένην του και μερίμνησε διά τον τοκετόν και την υιοθεσίαν του βρέφους από κάποιους θετούς γονείς. Ζούσαν πολύ ευτυχισμένοι, αλλά αυτός ο Εντιμότατος Κύριος ήταν υπερχρεωμένος, έτσι το 1786 εξαπέστειλε την EMMA εις τον θείο του Sir William HAMILTON ο οποίος ήταν Πρεσβευτής της Μεγάλης Βρετανίας εις το « Βασίλειον της Νεαπόλεως και των Δύο Σικελιών». Είχε συμφωνήσει με τον θείον του, να του μεταβιβάση την ΕΜΜΑ, τότε μόλις 21ετών, δια να γίνη ερωμένη του Λόρδου ΗΑΜΙLTON, τότε 56 ετών. Ο δέ θείος, εις αντάλλαγμα, είχε αναλάβει την υποχρέωσιν να εξοφλήση όλα τα χρέη του ‘εξαιρετικού’ ανηψιού του. Όπερ και εγένετο. Μετά 5 έτη, το 1791, ο Πρεσβευτής 61 ετών πλέον, ενυμφεύθη επισήμως την ΕΜΜΑ 29 ετών.
H Lady Emma HAMILTON είχε μίαν μεγάλην επιτυχίαν εκεί εις την Napoli. Είχε γίνει ‘κολλητή’ και έμπιστη φίλη της Βασιλίσσης. Ξέχωρα από οτιδήποτε άλλο αρνητικό είχε επιδείξει με την συμπεριφοράν της η ΕΜΜΑ, εν προκειμένω, κατόρθωσε ένα επίτευγμα σημαντικής Γαιώ – Στρατηγικής σημασίας προς όφελος της Μεγάλης Βρετανίας.
Το 1798 βάσει της ως άνω φιλίας της έδωσε ένα τρομερό πλεονέκτημα εις τον Βρετανικόν Στόλον της Μεσογείου, που τότε είχε Αρχηγό τον NELSON. Εκεί εις την Napoli είχε γίνει και η γνωριμία τους. Η ιδία μεσολάβησε και επέτρεψαν εις τον Βρετανικόν Στόλον να ανεφοδιασθή με πόσιμον ύδωρ και τρόφιμα εις τον λιμένα της Νapoli και της Syracusa, ενώ όλοι οι άλλοι λιμένες ήσαν κλειστοί ή ελεγχόμενοι από τους Γάλλους.
Τοιουτοτρόπως το Royal Navy απέφυγε να επιστρέψη εις τις Βάσεις του άπραγο. Αντιθέτως, μπόρεσε να συνεχίση την καταδίωξιν του Γαλλικού Στόλου και να τον εκμηδενίση εις την πασίγνωστην Ναυμαχίαν του Νείλου (ή του Abukir). Aυτή ήταν αναντιλέκτως μία μεγάλη προσωπική νίκη της ΕΜΜΑ, την οποίαν επικαλείτο εις μάττην αργότερα πρός την Βρετανικήν Κυβέρνησιν του Λονδίνου, ώστε να της χορηγήσουν Σύνταξιν.
Βεβαίως όταν την γνώρισε ο τότε Υποναύαρχος, ήταν ήδη σύζυγος του γηραιού Λόρδου. ’Ισως θα μπορούσαμε να τον χαρακτηρήσουμε και ως φιλέλληνα καθ’ όσον είχε συγγράψει αρκετά βιβλία διά τις Ελληνικές και Ρωμαϊκές αρχαιότητες, ήταν και συλλέκτης αυτών. Ευτυχώς όχι όπως ο διαβόητος Τhomas BRUCE (1766-1841), 7ος Κόμης του ΕLGIN και 11ος Κόμης του Kincardine.
Ο NELSON απέκτησε μαζί της εις τις 29-01-1801 ένα κοριτσάκι το οποίον ονόμασαν Horatia. Επί χρόνια απέκρυπταν την γέννηση της. Μία πηγή μας λέει ότι όσο ζούσε ο Λόρδος W. HAMILTON, ο NELSON παρίστανε ότι δεν εγνώριζε την ύπαρξη του μωρού.
Ο W. HAMILTON δεν έδιδε διαζύγιο εις την νόμιμη σύζυγο του Emma. O ίδιος απεβίωσε το 1803 και η χήρα του έκτοτε συζούσε κανονικώς με τον NELSON, όμως ουδέποτε ενυμφεύθησαν νομοτύπως, πήγαν όμως με ψεύτικα ονόματα και εδήλωσαν το παιδί τους με άλλην ημερομηνίαν γεννήσεως, την 29-10-1800. Άλλη πηγή αναφέρει, ότι ο NELSON τελικώς πρόλαβε να αναγνωρίση το παιδί του προ του θανάτου του. Η Εmma παρίστανε επί χρόνια την ‘κηδεμόνα’ της. Όμως η ιδία η Horatia ουδέποτε την απεδέχθη ως μητέρα της. Επίσης, ουδέποτε παρεδέχθη ότι ήταν θυγάτηρ του ενδόξου Ναυάρχου και έζησε με κάποιο άλλο επίθετον μέχρι που πέθανε το 1881.
Μετά τον ηρωικόν θάνατο του Ναυάρχου, το μόνο πράγμα που έκαναν, ήταν να αποστείλουν εις την Lady Emma, δήθεν προς φύλαξιν, την αιματοβαμμένη‘ Undress Uniform’ την οποίαν έφερε ο NELSON κατά τον θανάσιμο τραυματισμό του. Της έδωσαν και κάτι λίγα πολύτιμα πράγματα του. Δεν γνωρίζουμε ποίοι το έκαναν. Ίσως, οι άνδρες του “ Victory”.
Είχαν γίνει πολλές προσπάθειες προς την Κυβέρνησιν να της χορηγήσουν κάποια σύνταξιν, αλλά δυστυχώς όλες απερρίπτοντο. Προφανώς διότι δεν ήταν επισήμως και νομίμως νυμφευμένη. Έστω, να πάρη κάποιαν εφ’ άπαξ αποζημίωσιν ή ένα προσωρινό βοήθημα. Απολύτως τίποτε. Η υποκριτική δήθεν ‘υψηλή’ κοινωνία του Λονδίνου είχε και δήθεν ‘υψηλήν’ ηθική. Ο Ναύαρχος διέσωσε ολόκληρο το Ηνωμένον Βασίλειον της Μεγάλης Βρετανίας και Ιρλανδίας. Ολόκληρο το Έθνος και η Αυτοκρατορία τους, έδειξαν την εγκληματικήν αχαριστία τους. Εγκατέλειψαν την ουσιαστικήν γυναίκαν του και την μικρούλα κόρην του να λιμοκτονούν.
Ως εικος εστί, η Emma διά να επιβιώση εδανείζετο χρήματα. Αργότερα επειδή χρωστούσε ένα σημαντικόν ποσόν εις έναν παλαιόν φίλον του Ήρωος, κάποιον Alderman Joshua Jonathan SMITH o οποίος ήταν συνεταίρος εις μίαν εταιρείαν ζαχάρεως, του ‘επώλησε’ αυτήν την Ματωμένην Στολήν, έναντι του χρέους της. Ο ίδιος είχε χρηματίσει και Λόρδος – Δήμαρχος του Λονδίνου, πολύ αργότερα, κατά τα έτη 1810-14.
To 1845 ο Γερμανός Albert Francis (1819-61), Δούξ του Saxony, Πρίγκηψ του Saxe-Goburg-Gotha και τέλος Prince – Consort, δηλαδή Βασιλικός Σύζυγος της Victoria Alexandrina (1819-1901), έκανε μίαν σωστήν κίνησιν. Ηγόρασε την Στολήν του NELSON και την εδώρισε εις το « National Maritime Museum » του Greenwich – East London, διά να την βλέπουν οι μεταγενέστεροι. Εις το ματωμένον χιτώνιον διακρίνεται η οπή που του ήνοιξε εις τον αριστερόν ώμον, το βόλι του Γάλλου Πεζοναύτου ο οποίος τον πυροβόλησε από υψηλά, ευρισκόμενος επάνω εις την Κόφαν του Καταρτιού. Επίσης εκτίθενται και τα ματωμένα περιπόδια και άλλα τεμάχια της στολής του, καθώς και ο βόστρυχος από τα μαλλιά του. Αυτούσιο το θανατηφόρον Βόλι εκτίθεται εις τα Royal Apartments του Windsor Castle.
Ξέχωρα από τις βιωτικές ανάγκες της η Lady Emma ήταν εθισμένη και εις τον τζόγον, οπότε είχε συσσωρεύσει πολλά χρέη, έχοντας συλληφθή δύο φορές δι’ αυτά, το 1811 και το 1813. Διά να γλυτώση την καταδίκην και την φυλάκισιν επωφελήθη της προσωρινής ειρήνης του 1814 και διέφυγε εις την Γαλλίαν, τότε που ο NAPOLEON ήταν εξόριστος εις την Νήσον Elba. Άγνωστη, ξεπεσμένη, αλκοολική τριγυρνούσε εις τα καπηλειά του Calais λέγοντας ποία είναι και διά να την κεράσουν ένα ποτηράκι τραγουδούσε και χόρευε. Φυσικά ουδείς την επίστευε και την περιέπαιζαν την κατάβρεχαν με τα ποτήρια τους κ.ο.κ. Υπάρχει και κάποια σχετική ασπρόμαυρη κινηματογραφική ταινία της δεκαετίας του 1930.
Ζούσε εις μεγάλην ένδοιαν, εις τις 15-01-1815 απεβίωσε ούσα αυτοεξόριστη χωρίς να λάβη ποτέ μία δεκάρα από την συντηρητικήν και υποκριτικήν Κυβέρνησιν της πλουσιωτέρας Χώρας του Κόσμου της εποχής εκείνης.
Οι αντιδράσεις του ΒΟΝΑΠΑΡΤΗ
Το 1804 ο NAPOLEON είχε συγκεντρώσει γύρω από τον καλά οχυρωμένον λιμέναν της Boulogne την ‘Στρατιάν της Αγγλίας’. Διέθετε 100.000 άνδρες και Στολίσκον Αποβατικών διά την μεγάλην εισβολήν εναντίον του προαιωνίου εχθρού της Γαλλίας, θα την επιχειρούσε εις δύο κύματα. Ο ίδιος έγραφε : «Ας γίνουμε κύριοι των Στενών δι’ 6 ώρες και θα γίνουμε κύριοι του Κόσμου». Ο ίδιος πάλι έλεγε : « Κτυπάτε τους Άγγλους, είναι ο Δαίμων του Κόσμου ».
Ο Βρετανός Admiral of the Fleet και συνάμα First Admiralty Lord (Υπουργός Ναυτικών) John JERVIS (1735-1823), Κόμης του Saint Vincent, έλεγε το ευφυολόγημα : “Δεν λέω ότι οι Γάλλοι δεν μπορούν να έλθουν. Απλώς λέω ότι δεν μπορούν να έλθουν από την Θάλασσαν ”.
Οι Βρετανοί θα κτυπούσαν τα ‘Αποβατικά’ με πρωτοποριακά σύγχρονα όπλα, όπως οι επιπλέουσες νάρκες του Αμερικανού Eφευρέτου Robert FULTON (1765-1815). Σημαίνοντες Άγγλοι ιστορικοί διατείνονται ότι η ήττα των Γάλλων εις την θάλασσαν δεν έσωσε το « United Kingdom of Great Britain and Ireland » από την εισβολήν. Ο λόγος είναι απλούστατος. Ο ΒΟΝΑΠΑΡΤΗΣ είχε ήδη διαλύσει το Στρατόπεδο του εις την BOULOGNE δύο μήνες ενωρίτερα, τον Αύγουστο 1805. Διότι τότε είχε συσταθεί ο Τρίτος Συνασπισμός των Ευρωπαϊκών Κρατών εναντίον του και είχε σπεύσει εις την άλλην άκρην της Ευρώπης διά να αντιμετωπίση την νέαν απειλήν.
Την 18-11-1805 ο Ναπολέων καθ’ οδόν προς το ΑUSTERLITZ είχε διανυκτερεύσει εις την Moravia. Κατά την διάρκειαν του δείπνου ο Louis Alexandre BERTHIER(1753-1815) του ανεκοίνωσε με κάποιον τρόπον την καταστροφήν εις το Trafalgar. O τελευταίος έφερε τον ανώτατον βαθμόν του ‘Marechal de France’ και ήταν ο Επιτελάρχης της Μεγάλης Στρατιάς. Επίσης ο ΒΟΝΑΠΑΡΤΗΣ τον είχε ονομάσει Πρίγκηπα του Vagram και του Neuchatel και Δούκα του Valengrin. Είχε την απόλυτην εκτίμησιν και την εμπιστοσύνην του Αυτοκράτορος. Παρ’ όλα αυτά, το 1815, ήταν μεταξύ των πρώτων που είχαν προσυπογράψει την έκπτωσιν του Ναπολέοντος από τον Γαλλικόν Θρόνον. Λίγο αργότερα ενδεχομένως το μετενόησε και αυτοκτόνησε.
Επανερχόμενοι εις την γνωστοποίησιν περί του Τrafalgar, ο Αυτοκράτωρ ηρώτησε τον BERTHIER : “ Πόσο χρονών πέθανε ο John PAUL- JONES ;” (1747- 92). Εκείνος του απήντησε : “ Noμίζω εις τα 45 ”.
Ο Nαπολέων ξαναείπε : “ Εάν είχε ζήσει μέχρι σήμερα, η Γαλλία ίσως να είχε αποκτήσει έναν Ναύαρχο”.
Αργότερα, όταν συνήντησε και τον Πεζοναύτη – Σκοπευτή που είχε πυροβολήσει από υψηλά εις το κατάρτι, και σκοτώσει τον ΝELSON του είπε :
“Eάν όλοι οι Αξιωματικοί μου είχαν ενεργήσει όπως εσύ, η ναυμαχία θα ήταν μία διαφορετική ιστορία”. Μετά παρέλευσιν τεσσάρων μηνών από την ναυμαχίαν ο Αυτοκράτωρ διέταξε όλα τα Γαλλικά ‘ Man- of -War’ να βάψουν εις εμφανές σημείο του σκάφους το αντίστοιχο σήμα που είχε κάνει και ο NELSON :
« La France Compte que Chacun Fera Son Droit » / Η Γαλλία προσδοκά ότι καθένας θα κάνη το καθήκον του».
Λέγεται, ότι μετά την βαρείαν ήτταν εις το Trafalgar o Nαπολέων απεφάσισε ότι οι Αξιωματικοί του Γαλλικού Πολεμικού Ναυτικού δεν δικαιούνται πλέον να αποκαλούνται ‘Κύριοι’. Πράγματι μέχρι σήμερα η προσφώνησις γίνεται μόνον με σκέτο τον βαθμόν και το επώνυμον του Αξιωματικού. Εν αντιθέσει εις τον Γαλλικόν Στρατόν Ξηράς και εις την Γαλλικήν Πολεμικήν Αεροπορίαν όταν προσφωνούν κάποιον Αξιωματικόν θέτουν εμπρός την χαρακτηριστικήν λέξιν ‘Mon’, μετά λένε τον βαθμόν και εις το τέλος το επώνυμον του. Π.χ. ‘Mon Colonel GRAVIERE’ ή έστω ‘Mon General’ χωρίς το επώνυμον του καλουμένου κ.ο.κ
Εις αυτήν την προσφώνησιν η λέξις ‘Mon’ δεν έχει πλέον την έννοιαν της Κτητικής Αντωνυμίας « μού ». Δηλαδή δεν εννοούν ‘Συνταγματάρχα μου’ ή ‘Στρατηγέ μου’. Εννοούν εν συντομία ‘Κύριε Συνταγματάρχα’ κ.ο.κ. Θα το διευκρινήσουμε. Η λέξις ‘Μοn’ φυσικά είναι Κτητική Αντωνυμία. Από πολύ παλαιά ετίθετο εμπρός από την Μεσαιωνική λέξιν ‘Sieur’ που σημαίνει Άρχων ή Κύριος κ.λ.π. Αυτή εμφανώς είναι ταυτόσημη με την Αγγλική‘ Sir’, που σημαίνει Λόρδος ή Κύριος κ.λ.π. Αυτές οι δύο λέξεις προέρχονται από την Ελληνική λέξιν
« Κύρ » η οποία ήταν λίαν τιμητική προσφώνησις κατά την Βυζαντινήν εποχήν.
Οι Γάλλοι ένωσαν το ‘Μοn’ και το ‘Sieur’ και εσχημάτισαν μίαν ενιαίαν λέξιν ‘Μon + Sieur’ (Kύριος),εις τον Πληθυντικόν ‘Μes + Sieurs’. Oι Αγγλόφωνοι ποτέ δεν λένε ‘Μy Sir’, λένε ‘Μy Lord’ το οποίον είναι συνώνυμον με την πιό σύγχρονην Γαλλικήν λέξιν ‘Seignieur’ (Άρχων, Λόρδος). Όμως, οι Γάλλοι όταν απευθύνονται εις κάποιον Ευγενήν, Ηγεμόναν, Επίσκοπον και γενικώς υψηλά ιστάμενον, τον προσφωνούν ‘Monseignieur’.
Οι Γάλλοι συμ-πληρώνουν με λίαν σκωπτικόν πνεύμα : «Dans la Royale, il n’ y a pas de Mon Capitaine et Mon Amiral. Seulment Mon Dieu et Mon Cul ».
Τουτέστιν μεθερμηνευόμενον : « Μέσα εις το Βασιλικό (Ναυτικό), δεν υπάρχει το Πλοίαρχε μου και το Ναύαρχε μου. Μόνον ο Θεός μου και ο κ- – – ς μου »
Aποφεύγουμε την μετάφρασιν της τελευταίας λέξεως ίνα μην υποπέσουμε εις Ποινικόν Αδίκημα.
Πάντως οι Γάλλοι εθιμικώς ακόμη και μέχρι σήμερα εξακολουθούν να αποκαλούν το πάλαι ποτέ Βασιλικό Ναυτικό τους ως ‘Royale’.
Τα άμεσα αποτελέσματα της βαρείας Γαλλικής ήττας εις το Trafalgar ήσαν μικρά. Διά να γίνουν αντιληπτές οι διαφορές και τα μεγέθη εις την Γεωστρατηγικήν, απλώς θα αναφέρουμε ότι παρά την καταστροφήν του Στόλου της η Γαλλία μετά από 42 ημέρες κατήγαγε την πλέον περιφανήν νίκην της εις το Austerlitz εις τις 02-12-1805, καθώς και εις το Ulm. Toιουτοτρόπως ο Τρίτος Συνασπισμός εναντίον της διελύθη.
Ο Γαλλικός Στόλος εις τον Ναύσταθμον της Brest, επί της ακτής του Ατλαντικού, παρέμεινε ανέπαφος, και μία νέα δύναμις συντόμως ήρχισε να δημιουργείται και εις τον Ναύσταθμον της Toulon, επί της ακτής της Μεσογείου.
Ο BONAPARTE διέθετε ακόμη 62 μεγάλα Ships-of -the-Line. Τα περισσότερα ανήκαν εις το Γαλλικόν Ναυτικόν, αλλά και εις τα συμμαχικά τους, δηλαδή το Ισπανικόν και το Ολλανδικόν. Εφ’ όσον επετύγχανε εις τις επό-μενες διπλωματικές κινήσεις του, θα μπορούσε να προσεταιρισθή επί πλέον και την Ρωσίαν, και την Σουηδίαν και την Δανίαν, οπότε θα ηύξανε την αριθ-μητικήν δύναμιν του Στόλου του με τα Πολεμικά πλοία αυτών των Χωρών.
Ο NAPOLEON είχε απογοητευθεί από τους Ναυάρχους του αλλά και από την αποτυχίαν της δικής του Ναυτικής Στρατηγικής. Όλα αυτά τον είχαν πείσει ότι ήταν ανώφελον να μάχεται διά να αποσπάση την θαλασσίαν υπεροχήν από τους Βρετανούς. Είχε πεί και ένα άλλο παροιμιώδες : « Εάν υπήρχαν 2-3 Γάλλοι Ναύαρχοι πρόθυμοι να πεθάνουν, οι Άγγλοι θα ή-σαν πολύ μικρότεροι ». Εις μίαν άλλη περίπτωση είχε πεί : «Οι Ναύαρχοι μας ομιλούν διά καταστάσεις πελάγους και υστερόβουλα θέματα».
Η κηδεία του ήρωος
Η μεγαλοπρεπεστάτη κηδεία του έγινε εις το Λονδίνον εις τις 08-01-1806. Όλος ο Λαός και τα Πληρώματα του τον εθρήνησαν πραγματικά. Ατρόμητα παλληκάρια του Στόλου που πολεμούσαν ως διάβολοι κάθονταν κάτω και έκλαιγαν ως μικρά κοριτσάκια και επί ημέρες δεν είχαν κουράγιο να δουλέψουν, ο δε Βασιλεύς GEORGE 3ος (1760-1820), παρ’ όλο που έβλεπε με δυσαρέσκεια τον δεσμόν του Ήρωος με την Emma HAMILTON, ξέσπασε εις λυγμούς χωρίς να ντρέπεται που τον έβλεπαν.
H Νεκροφόρα παρομοίαζε το ‘Victory’ και εις την ‘πρύμη’ της αμάξης ήταν γραμμένο το όνομα της Ναυαρχίδος, με την σημαίαν μεσίστιαν. Η κεφαλή του φερέτρου εστραμμένη προς την υποτιθεμένην ‘πρύμην’.
O Γάλλος Aντιναύαρχος Pierre Carles Jean Baptiste SYLVESTRE (1763-1806), Κόμης VILLENEUVE, Αρχηγός του ηττηθέντος Γαλλό – Ισπανικού Στόλου μαζί με τον Κυβερνήτην της Ναυαρχίδος του, Πλοίαρχον Jean Jacques MΑGENDIE(1766-1835), παρέμειναν εις το Λονδίνο 5-6 μήνες υπό επιτήρησιν. Εις άλλην πηγήν αναγράφεται ότι ήσαν υπό χαλαρόν περιορισμόν, καθώς και άλλοι αιχμάλωτοι. Όμως, δεν διευκρινίζουν εάν επρόκειτο δι’ Αξιωματικούς εις την μικρήν πόλιν Bishop’s Waltham του Hampshire. Μάλιστα είχαν λάβει την άδειαν και παρηκολούθησαν με τις μεγάλες στολές τους την μεγαλοπρεπήν κηδείαν του ΝΕLSOΝ.
Κάπου – κάποτε είχε γραφεί ότι ο Γάλλος Αρχηγός υπεβάσταζε την ΕΜΜΑ. Παρά τις μακροχρόνιες έρευνες εις σκονισμένα αρχεία, αυτό δεν κατέστη δυνατόν να βρεθή, να διασταυρωθή και να επιβεβαιωθή. Αρχές Απριλίου 1806 οι Βρετανοί τον απελευθέρωσαν ‘On Parole’, δηλαδή με τον λόγο της τιμής του να τηρήση καλήν συμπεριφοράν. Τον αντήλλαξαν με τέσσερεις αιχμαλώτους Βρετανούς Ανωτέρους Αξιωματικούς, οι οποίοι έφεραν τον βαθμόν του Post Captain.
Ο NELSON εις χρόνον ανύποπτο, πολλά έτη πρό του Trafalgar, είχε γράψει εις τον Ιερέαν πατέραν του τα εξής :
« Έλαβα τον βαθμόν μου επειδή ένας πυροβολισμός σκότωσε έναν άλλον Post – Captain και εγώ ανέβηκα μίαν θέσιν εις την Επετηρίδαν. Eιλικρινέστατα ελπίζω, όταν και εγώ φύγω από τον κόσμον, να πάω με τον ίδιον τρόπον. Τότε όλοι θα φύγουμε εις την γραμμή του επαγγέλματος μας. Ο παππάς προσευχόμενος και ο Captain μαχόμενος ».
Ο Άγγλος συγγραφεύς Geoffrey REGAN εις το βιβλίο του ‘Naval Blunders’ (ναυτικές γκάφες), αναφέρει ότι ο Γαλλικός Στόλος τότε είχε καταντήσει ένεκα της Επαναστάσεως, να είναι επανδρωμένος σχεδόν κατά το ήμισυ και μάλιστα από συμμορίες ρακένδυτων λωποδυτών. Εχρειάζετο πάρα πολύ ψυχικό σθένος και δυναμισμός διά να διοικήσης έναν τέτοιον Στόλον. Αυτό εξυπακούεται ότι δεν μπορεί να μειώση την δόξαν του NELSON.
Ο χαρακτήρ του Ναυάρχου
Εδώ αξίζει να παραθέσουμε ένα απόσπασμα ιδιαιτέρας σημασίας από τον πρόλογον του βιβλίου ‘Nelson and his times’. To έγραψε γύρω εις το 1900, όταν ήταν ακόμη Υποναύαρχος, ο φημισμένος Λόρδος Charles William de la Poer BERESFORD(1846-1919), Βαρώνος του Metetetm – Mech Etemmech και του Curraghmore :
« Η ναυτική ιδιοφυία του NELSON αντιμετώπιζε και σταματούσε τις θριαμβευτικές επεκτάσεις του Γάλλου κατακτητού. Με τον ηρωικόν θάνατον του εξησφάλισε την Ελευθερίαν και την Δημοκρατίαν εις τις μελλοντικές γενεές των Βρετανών. Πολέμησε και πέθανε διά την ευημερίαν τους. Βεβαίως η Δημοκρατία την εποχή του Ορατίου ΝΕΛΣΩΝ δεν ήταν ούτε ισχυρή, μήτε την απελάμβαναν τα κατώτερα στρώματα του Βρετανικού Λαού. Όμως μετά τους Ναπολεοντείους Πολέμους τα σκήπτρα της ανεξελέγκτου εξουσίας του Μονάρχου και των Υπουργών, που αυτός ο ίδιος μόνος του τους διώριζε, πέρασαν βαθμηδόν εις τα χέρια των απογόνων των συμπολεμιστών του Ηρωικού Αντιναυάρχου. Αυτός υπήρξε ο πρωτουργός της ιδέας της Θαλασσίας Δυνάμεως, χάριν της οποίας εδραιώθησαν οι Δημοκρατικοί Θεσμοί ». Ωραία λόγια, αλλά οι Ελευθερίες και οι Δημοκρατίες των Πολιτών έγιναν μόνον μέσα εις το δικό τους Ηνωμένον Βασίλειον. Όσον αφορά τις Αποικιακές Χώρες τους, που ανήκαν εις την Αυτοκρατορία τους, επικρατούσαν άλλες καταστάσεις. Εκεί οι υποδουλωμένοι υπήκοοι τους ‘απελάμβαναν άλλες πρακτικές και ευεργετήματα’. Κατά την“ Indian Mutiny” το 1857-58 ο Βρετανικός Στρατός εφόνευσε εκατοντάδες χιλιάδες Υπηκόους τους.
Κατά τον “Boers War” 1899-1902, oι Δημοκράτες Βρετανοί εφηύραν και εγκατέστησαν τα περιβόητα Στρατόπεδα Συγκεντρώσεως. Εκεί μέσα έκλειναν τις οικογένειες των Ολλανδικής Καταγωγής (Boers ή Αfricaners) Aγωνιστών. Απέθαναν από τις κακουχίες τουλάχιστον 22.000 Λευκοί και απροσδιόριστες Δεκάδες Χιλιάδες δυστυχείς Έγχρωμοι οι οποίοι διαβιούσαν και ηργάζοντο μαζί με τις οικογένειες των Λευκών εργοδοτών τους. Οι τελευταίοι δεν είχαν ιδέα διά τον Πόλεμον μεταξύ των Βοers και των British. Από αυτά τα στρατόπεδα ενεπνεύσθη ο Αdolf HITLER (1889-1945 ) και τα αντέγραψε το 1933. Η Γαλλική Επανάστασις ξεκίνησε με την αναστάτωσιν που επέφερε η ‘Δημοκρατία’ κατά της νωχελικής ‘Αριστοκρατίας’, αλλά τελείωσε όπως όλα τα μεγάλα δημοκρατικά κινήματα. Δηλαδή, αντικατέστησε την παλαιά τυραννία με μίαν νέαν. Η Επανάστασις αφ’ εαυτού της είχε υπονομεύσει την ναυτικήν ισχύν της Γαλλίας προτού την καταναυμαχήσει ο NELSON.
Ο Βασιλεύς GEORGE 3ος είχε επηρεασθεί δυσμενώς κατά του Αντιναυάρχου εξ αιτίας των ψεύτικων παραστάσεων που έκαναν εις βάρος του οι πλούσιοι Εργολάβοι και Προμηθευταί του Ναυτικού, συνεπικουρούμενοι από τους υψηλά ισταμένους φίλους και προστάτες τους (προφανώς Μέλη της Κυβερνήσεως και των δύο Βουλών) διά τους ευνοήτους λόγους.
Ο NELSON ως έντιμος Θαλασσινός είχε καλέσει αυτούς τους κυρίους να λογοδοτήσουν διότι είχαν ζημιώσει το Ναυτικό με το υπέρογκο ποσόν των 2.000.000 Λιρών. ΄Ηταν μεγάλη ντροπή διά την Βρετανίαν να τον ονομάση μόνον Βαρώνο μετά τον θριαμβευτικήν νίκην του εις την ναυμαχία του Νείλου (Αboukir).
Ο NELSON περιφρονούσε το Prize – Money διότι δεν ταίριαζε εις τον χαρακτήραν του αυτή η ιδιοτέλεια. Μόνον εις μίαν ή δύο περιπτώσεις είχε ζητήσει έντονα να καταβληθούν τα οφειλόμενα χρήματα της Πολεμικής Λείας, αλλά αποκλειστικώς και μόνον διά τα συμφέροντα των Αξιωματικών και των Ναυτών του. Ήταν ένας επί πλέον λόγος που απελάμβανε την αμέριστην αγάπην και την αφοσίωσιν τους. Εάν είχε αφιερώση τις ενέργειες του να αιχμαλωτίζη τα εχθρικά πλοία, ώστε να εισπράττη τις αναλογούσες αμοιβές εις τον βαθμόν του, αντί να τα βυθίζη, θα είχε γίνη εκατομμυριούχος. Όταν οι σύγχρονοι του κατελάμβαναν 5 καράβια, εκείνος άνετα θα μπορούσε να είχε αιχμαλωτίση 50. Εις κάποιες ιδιωτικές επιστολές του έγραφε υποτιμητικώς διά την ικανότηταν, γενναιότηταν και ναυτοσύνην των Γάλλων. Συνήθως όλοι υπερβάλλουν κατ’ ιδίαν. Όμως, δημοσίως εξεφράζετο με ιπποτισμόν και σεβασμόν διά τους αντιπάλους του, πράγμα που όντως ταίριαζε εις το ήθος του και εις το μυαλό του.
Το μεγάλον Γαλλικόν Έθνος, μετά το 1815 ήταν σύμμαχος με το Hνωμένον Βασίλειον και θα μπορούσε να υπερηφανεύεται, ότι επί τέλους είχε πλέον αποκτήσει πολλούς ικανούς Αξιωματικούς και καλώς εκπαιδευμένα Πληρώματα. Επί πλέον εβασίζετο και εις το Εφεδρικόν Ναυτικόν του, το οποίον ήταν πολύ ανώτερον από το αντίστοιχον Βρετανικόν.
Αναντιλέκτως, τα πλέον χειροπιαστά παραδείγματα, ήσαν οι νικηφόρες ναυμαχίες των δύο παλαιών Εχθρών, οι οποίοι εκ των υστέρων έγιναν Σύμμαχοι. Ένωσαν τις Δυνάμεις τους και εκυριάρχησαν εις τις Θάλασσες. Η πρώτη έλαβεν χώραν το 1827 εις το πολυθρύλητον Ναυαρίνον, και οι άλλες κατά τον Κριμαϊκόν ή αλλιώς Ρωσικόν Πόλεμον, τα έτη 1853-56.
Σημείωσις Συντάκτου ως Ε Π Ι Λ Ο Γ Ο Σ
Η συγγραφή του ανά χείρας πονήματος εβασίσθη εις πολύ μεγάλον ποσοστόν εις την ξένην Βιβλιογραφίαν. Κατά κύριον λόγον εις την Αγλικήν, δευτερευόντος εις την Γαλλικήν, Ελληνικήν, Ιταλικήν κ.ο.κ. Επομένως η oφειλή του συγγραφέως εις αυτές είναι τεραστία. Ενδεχομένως, εις μίαν τόσον πολυσέλιδην εργασίαν και παρά την μεγάλην προσπάθειαν, θα έχουν ξεφύγη κάποια λάθη ή θα έμειναν κάποια κενά, αυτά βαρύνουν μόνον τον συγγραφέαν. Παρακαλούμε όπως η ευσύνοπτος παρουσίασις του παρόντος να κριθή με επιείκειαν.
Είναι βεβαιωμένον ότι η Αγγλική γλώσσα διαθέτει περίπου 400.000 λέξεις. Ο Αγγλος ποιητής John ΜΙLΤΟΝ (1608-74) εχρησιμοποίησε εις τα έργα του μόνον 8.000 λέξεις. Ο δε William SHAKΕSPEARE (1564-1616) τον μεγάλον αριθμόν των 20.000 !!!
Επειδή είμεθα συνεπείς προς τις ιδέες μας, γράφουμε εις την γλώσσαν της δικής μας γενεάς. Αλλά κυρίως διά να υπενθυμίζουμε εις τον αναγνώστην ότι αυτή είναι η αληθινή, η σωστή Ελληνική γλώσσα και θα παραμένη ζωντανή εις το διηνεκές. Εμείς ως νέοι αγωνισθήκαμε διά να την μάθουμε. Ως εκ τούτου δεν την αλλάζουμε με τα Ελλαδικά, τα οποία δυστυχώς σήμερα χρησιμοποιούν οι περισσότεροι.
Τα θέματα και τα κεφάλαια ετέθησαν με ιδιαιτέραν προσοχή εις χρονολογική και εννοιολογική, σειρά (κατά το δυνατόν) ώστε να μη δυσκολεύσουν εκείνους που δεν είναι εξοικειωμένοι με τα ναυτικά πράγματα.
Ενδεχομένως κάποιες λεπτομέρειες ή ημερομηνίες να διαφέρουν από πηγή εις πηγήν. Ακόμη και να αλληλοαναιρούνται ή να αλληλοεπικαλύπτονται. Όμως εκρίθη ορθόν να μην ελαττωθή ο όγκος των ανευρεθέντων στοιχείων και σκοπίμως τα παραθέτουμε όλα προς πληρεστέραν ενημέρωσιν και αξιολόγησιν από τον ίδιον τον αναγνώστην.
Παραβλέποντες τις παντοειδείς δυσκολίες επί 19 έτη, παραδίδουμε το παρόν πόνημα, προϊόν των μικρών μας δυνατοτήτων εις την κρίσιν του αναγνώστου. Ως γνωστόν ουδεμία εργασία είναι απηλλαγμένη αδυναμιών, λαθών ή κενών. Επικαλούμεθα οιανδήποτε καλοπροαίρετην και επιεικήν παρατήρησιν, υπόδειξιν, συμπλήρωσιν με νεώτερα ή επιπρόσθετα στοιχεία. Η συνεισφορά σας εις την διόρθωσιν των ημαρτημένων θα εκτιμηθή ιδιαίτατα και θα ληφθή υπ’ όψιν.
Β Ι Β Λ Ι Ο Γ Ρ Α Φ Ι Α
- ‘Rank and Rate-Royal Naval Officer’s Insignia since 1856’, του Ε.C.Coleman, Crowood Press Ltd. Wiltshire, 2009.
- ‘Uniforms of the R. N.’, της Brenda Ralph Lewis, Antique Arms & Μilitaria, Vol.1,
- ‘British Naval Dress’,τoυ Dudley Jarrett, J.M.Dent and Sons Ltd., London,1960.
- ‘Sailor’s Word Book -A Dictionary of Nautical Terms’, του W.H.Smythe, London, 1856.
- ‘Ναυτικοί Βαθμοί και Στολές’, ‘του’ Ηλία Ν. Μεταξά , υπό έκδοσιν. 2021.
- ‘Το Παλαιό Γαλλικό Ναυτικό’
- ‘Νaval History of Great Britain’, του William James, Richard Bentley Ltd, London, 1859.
- ‘The British Fleet’,του Charles Robinson,G.Bell & Son Ltd,London, 1895.
- ‘Oxford Universal Diction. Illustr’, William Little, Caxton, London, 1933. 10. ‘Nelson’s Navy’, του Brian Lavery, Conway Maritime Press, London,1989.
