Γράφει ο Ηρακλής Καλογεράκης
Το βράδυ της Κυριακής 1ης Αυγούστου 1937 γύρω στις 10:30 μμ, το ατμόπλοιο ΥΔΡΑ που εξερχόταν από το λιμάνι του Πειραιά και πήγαινε στο Ναύπλιο και Λεωνίδιο, εμβόλισε το μικρό πετρελαιοκίνητο τρεχαντήρι ΑΝΑΣΤΑΣΙΣ, που εκτελούσε το δρομολόγιο Σουβάλα Αιγίνης-Πειραιά. Η σύγκρουση ήταν μετωπική, σφοδρότατη με αποτέλεσμα το τρεχαντήρι να βυθιστεί μέσα σε 3 λεπτά παίρνοντας μαζί του 28 ψυχές.
Ήταν μια βραδιά με καλές καιρικές συνθήκες, με ελάχιστο κυματισμό και με καλή ορατότητα αφού η πανσέληνος ήταν 9 μέρες πριν. Το δυστύχημα έγινε περίπου 600 μέτρα νότια από το βασιλικό περίπτερο (Παλατάκι), στην ακτή Θεμιστοκλέους, όπου λειτουργούσε το ξακουστό κέντρο διασκεδάσεως του Εμ. Παρλαμά, η γνωστή «Πειραική Ταβέρνα».
Το τρεχαντήρι ΑΝΑΣΤΑΣΙΣ, μόλις 12 κόρων, με καπετάνιο τον ιδιοκτήτη του Χαράλαμπο Λεούση (50 ετών) και πλήρωμα τον Δόκιμο μηχανικό Α. Λεούση (υιό του καπετάνιου) και τον ναύτη Λυκούρη, είχε αποπλεύσει στις 8:30 μμ από την Σουβάλα με 52 επιβάτες σύμφωνα με τη λιμενική αρχή, 44 επιβάτες σύμφωνα με τη τελωνιακή αρχή της Σουβάλας (αναφέρεται στο τηλεγράφημα που έστειλε) ή πάνω από 70 σύμφωνα με μαρτυρίες επιβαινόντων. Σημειωτέων πως στη Σουβάλα δεν είχε επιτραπεί από τις αρχές η επιβίβαση 12 ατόμων, επειδή θεωρήθηκαν υπεράριθμοι. Όμως στο πλοίο επέβαιναν και πολλά παιδιά, πάνω από 15, τα οποία επειδή δεν έκοβαν εισιτήριο δεν είχαν καταγραφεί. Οι περισσότεροι από αυτούς ήταν εκδρομείς του Σαββατοκύριακου, που επέστρεφαν στον Πειραιά..
Το ΥΔΡΑ, Υδράκι το έλεγε χαϊδευτικά ο κόσμος, ήταν ένα πλοιάριο 220 τόνων μήκους 43,6μ και πλάτους 6,3μ με 7μελές πλήρωμα. Είχε ναυπηγηθεί το 1899 στα ναυπηγεία της Τεργέστης για λογαριασμό του Υδραίου Ιωάννη Λεούση το οποίο μόλις ήλθε στην Ελλάδα δρομολογήθηκε στον Αργοσαρωνικό.
Ήταν το πρώτο πλοίο που καθιέρωσε σαν σταθμό στα δρομολόγια του την Ερμιόνη για να εξυπηρετούνται καλύτερα οι κάτοικοι των γειτονικών χωριών Κρανίδι, Δίδυμα και άλλα. Επίσης ήταν πλοίο πού όταν, λόγω καιρού τα άλλα πλοία δεν μπορούσαν, αυτό έμπαινε στο λιμάνι της Ύδρας και με τους επιδέξιους χειρισμούς του τότε καπετάνιου του Σταμάτη Μονοχάρτζη, έδενε με ασφάλεια. Ήταν ένα από τα μικρότερα αλλά από τα ταχύτερα πλοία της ακτοπλοΐας την εποχή εκείνη.
Αργότερα, το 1933, το πλοίο πέρασε σε Σπετσιώτικα χέρια αφού αγοράστηκε από τον εφοπλιστή Κ. Πετσάλη και πλοίαρχος του τοποθετήθηκε ο Μόσχος Διαμαντόπουλος (54 ετών).
Το πλοίο μετά το δυστύχημα στον Πειραιά, αγοράστηκε από τον Υδραίο Παν. Πρωτοπαπά και το 1941 βυθίστηκε από γερμανικά αεροπλάνα στον κόλπο της Ελευσίνας.
Η σύγκρουση
Το γέρικο Υδράκι, σχεδόν 40 ετών τότε, μόλις είχε αποπλεύσει, στις 10 μμ, για να εκτελέσει ένα έκτακτο δρομολόγιο προς το Λεωνίδιο με ενδιάμεση στάση στο Ναύπλιο. Το κανονικό του ήταν προς Λεωνίδιο (παράλιο Άστρος) με στάσεις στην Αίγινα και στις Σπέτσες.
Το Υδράκι είχε παραλάβει 23 επιβάτες και αμέσως με τον απόπλου του ανέπτυξε ταχύτητα 10κ. Ίσως λόγω του εκτάκτου αυτού ταξιδίου να υπήρχε βιασύνη και εκνευρισμός. Στη γέφυρα ήταν ο πλοίαρχος Διαμαντόπουλος και ο υποπλοίαρχος κ. Κοτομάτης ενώ πηδαλιούχος ήταν ο ναύτης Ευάγ. Κιούσης.
Πάντα, τα πλοία που έφευγαν από τον Πειραιά, έπλεαν κοντά στη δυτική πλευρά του προλιμένα, δεξιά πλευρά του λιμανιού όπως βγαίνουμε, αφήνοντας χώρο σε αυτά που εισερχόταν, τα οποία έμπαιναν στο λιμάνι πλέοντας κοντά στην ανατολική του πλευρά. Τα εξερχόμενα πλοία, μετά την έξοδο τους, έπαιρναν την πορεία του δρομολογίου τους. Πάντα έτσι γινόταν. Όμως, εκείνη τη βραδιά το «Υδράκι» δεν ακολούθησε τον γενικό κανόνα και ίσως λόγω της βιασύνης και ανυπομονησίας, αφενός εξήλθε από την ανατολική πλευρά και αφετέρου έλαβε αμέσως πορεία προς τον Τούρλο στην ανατολική πλευρά της Αίγινας, ώστε να κερδίσει χρόνο.
Οι επιβάτες του ΑΝΑΣΤΑΣΙΣ, ήταν ευδιάθετοι και σχεδόν σε όλη τη 2ωρη διαδρομή τραγουδούσαν και απολάμβαναν το ταξίδι τους. Μόλις το καραβάκι πλησίαζε στον Πειραιά άλλοι μάζευαν τα πράγματα τους για την αποβίβαση και άλλοι συνέχιζαν τα τραγούδια και την κουβέντα τους. Ξαφνικά όλοι πάγωσαν. Μέσα στη νύχτα διέκριναν τη σιλουέτα του ΥΔΡΑ που σιγά-σιγά ανέπτυσσε ταχύτητα και ερχόταν κατά πάνω τους. Άλλοι φώναζαν «θα μας σκοτώσει» και άλλοι «θα μας τρακάρει». Ο καπετάν – Λεούσης στο τιμόνι, φοβήθηκε να στρίψει δεξιά γιατί ήταν κοντά στο λιμενοβραχίονα και θα έπεφτε στα βράχια της Πειραϊκής και συνέχισε την πορεία του. Αμέσως όμως φώναξε στον ναύτη Αντώνη Λυκούρη να πάρει τον φακό και να φωτίζει διακεκομμένα το ΥΔΡΑ για να τους προσελκύσει την προσοχή. Ο ναύτης συνεχώς κουνούσε απεγνωσμένα τον φακό προς το ατμόπλοιο, αλλά δεν έγινε αντιληπτός. Ο καπετάν Λεούσης αφού είδε πως δεν γινόταν αντιληπτοί από το ΥΔΡΑ και προκειμένου να έχουν μετωπική σύγκρουση, έστρεψε απεγνωσμένα αριστερά, αλλά ήταν πολύ αργά. Η πλώρη του ΥΔΡΑ με την ταχύτητα που είχε προλάβει να αναπτύξει, πέτυχε την δεξιά μάσκα του καϊκιού ΑΝΑΣΤΑΣΙΣ και σφηνώθηκε εκεί.
Η πρόσκρουση ήταν σφοδρή και ο θόρυβος ήταν τρομαχτικός. Το καΐκι σηκώθηκε στον αέρα και μετά έσκασε στη θάλασσα παραμένοντας σφηνωμένο στην πλώρη του ΥΔΡΑ. Αρκετοί επιβάτες του ΑΝΑΣΤΑΣΙΣ εκσφενδονίστηκαν ενώ άλλοι έπεσαν οικιοθελώς, στη θάλασσα και κολυμπούσαν προς το ΥΔΡΑ.
Τα θύματα θα ήταν λίγα, αν πάνω στον πανικό που επικρατούσε ο πλοίαρχος του ΥΔΡΑ δεν διέτασσε «ανάποδα ολοταχώς» γιατί μόλις το «Υδράκι» αποκολλήθηκε από το καΐκι, αυτό γέμισε νερά και βυθίστηκε μέσα σε 3 λεπτά. Το σκηνικό θύμιζε εμβολισμό όπως ακριβώς έκαναν οι τριήρεις στη ναυμαχία της Σαλαμίνας, σχεδόν στην ίδια περιοχή, 2.503 χρόνια πρίν,.
Μερικοί παρασύρθηκαν από το καΐκι στο βυθό, άλλοι έπεσαν στη θάλασσα και βρέθηκαν κάτω από το ΥΔΡΑ, ενώ άλλοι παρασύρθηκαν από την δίνη των απόνερων του και βούλιαξαν. Ο υιός του καπετάνιου Λεούση, ο μηχανικός, πιάστηκε από ένα εξάρτημα του ΥΔΡΑ και πήδησε μέσα στο πλοίο. Τελικά επέζησε!
Ο καπετάν-Λεούσης μερικές μέρες μετά το ατύχημα, στο οποίο έχασε την κόρη του, ανέφερε στους δημοσιογράφους: Ευρισκόμαστε 500μ έξω από τον προλιμένα επιστρέφοντας από την Αίγινα, όταν ενεφανίσθη η ΥΔΡΑ. Στην αρχή έβλεπα και τα δυο φώτα πορείας του πλοίου, το πράσινο και το κόκκινο. Ύστερα μόνο το κόκκινο. Αυτό έπρεπε να βλέπω κανονικώς. Ήμουν αριστερά από την πλώρη του και αυτή η γραμμή έπρεπε να κρατηθεί. Έξαφνα στα 150 μέτρα βλέπω ότι το ΥΔΡΑ ερχόταν κατ’ επάνω μου. Οι επιβάτες μου άρχιζαν να φωνάζουν δια να τους αναληφθούν από το ΥΔΡΑ. Εγώ διέταξα αμέσως τον ναύτη Αντ. Λυκούρη να πάει με ένα μεγάλο άσπρο φανάρι μπροστά στην πλώρη και να το κουνά ώστε να αντιληφτεί την παρουσία μας το πλοίο που ερχόταν εναντίον μας. Άδικος κόπος. Φαίνεται ότι αλλού είχαν τον νού τους στη γέφυρα. Η πλώρη του ΥΔΡΑ ήλθε και μας κτύπησε στη δεξιά πλευρά και μας έκοψε σχεδόν στη μέση. Επίσης ισχυρίστηκε πως το ΥΔΡΑ δεν σήμανε με την σφυρίχτρα του, τους προειδοποιητικούς χειρισμούς.
Αντιθέτως, ο πλοίαρχος του ΥΔΡΑ Διαμαντόπουλος (ετών 52) ανέφερε στους ίδιους δημοσιογράφους ότι δεν είναι αυτός υπεύθυνος της συγκρούσεως. Τραβούσαμε κανονική δεξιά πορεία και είδαμε το βενζινόπλοιο που έπλεε αντικανονικά. Του κάναμε σήματα αλλά αυτό δεν τα ανελήφθη. Ξαφνικά έκανε στροφή και βρέθηκε δεξιά μας. Αυτός ο αιφνίδιος χειρισμός έγινε αφορμή να επακολουθήσει το κακό.
Η διάσωση των ναυαγών
Το ΥΔΡΑ, έριξε στη θάλασσα μερικά σωσίβια, μια σχεδία και καθαίρεσε αμέσως δυό βάρκες για τη διάσωση των ναυαγών. Όμως, μόλις αυτές βρέθηκαν στο νερό βούλιαξαν γιατί δεν είχαν συντηρηθεί σωστά. Οι σκαρμοί είχαν ανοίξει!
Η περιοχή ξαφνικά γέμισε με ξύλα που επέπλεαν, μπαούλα, μποξάδες και ρούχα και τόση ήταν η σύγχυση, που για πολύ ώρα κανείς δεν πλησίαζε τη σχεδία ή τα σωσίβια. Είχαν παγώσει από τον φόβο τους.
Ο θόρυβος από την σύγκρουση των πλοίων έγινε αντιληπτός από τον ιδιοκτήτη μιας μεγάλης κοσμικής ταβέρνας, τον Μανώλη Παρλαμά που ήταν στο Παλατάκι, ο οποίος αμέσως έτρεξε στο σκάφος του όπου με τον καπετάνιο κ. Παπανικολάου, τον μηχανικό Εμμ. Τοράκη και δυό σερβιτόρους, απέπλευσαν και κατευθύνθηκαν στο σημείο της τραγωδίας. Διέσωσαν 9 ναυαγούς και περισυνέλεξαν 7 πτώματα. Ο Μανώλης Παρλαμάς εργάστηκε πυρετωδώς με θάρρος και αυταπάρνηση, διακρίθηκε στην επιχείρηση διάσωσης και δικαίως απέσπασε τότε τα συγχαρητήρια του υφυπουργού Εμπορικής Ναυτιλίας κ. Ρεδιάδη και του Λιμενάρχου Πειραιά κ. Σκαρπέτη.
Η «Πειραϊκή Ταβέρνα» του είχε μεγάλη ορχήστρα και κελάρι γεμάτο γαλλικά κρασιά και σαμπάνιες. Για την μεταφορά πελατών δια θαλάσσης είχε στην ακτή κάτω από το κέντρο του, μια μεγάλη βενζινάκατο με το όνομα ΧΑΡΙΤΣΑ. Ήταν αυτή που πήγε αμέσως για τη διάσωση των ναυαγών και που ατυχώς 3 χρόνια αργότερα, συγκρούστηκε με ένα πλοίο στο λιμάνι του Πειραιά και βυθίστηκε.
Λίγο αργότερα, κατέπλευσε από τον «Πλοηγικό Σταθμό» η πιλοτίνα Νο 2 με πλήρωμα τους κ. Λαλαμπάνη και κ. Συκιά, που μαζί με την βενζινάκατο του «Παρλαμά» έκαναν ότι μπορούσαν.
Πολύ αργότερα από την βενζινάκατο και την πλοηγίδα, έφτασαν τα ναυαγοσωστικά και η ατμάκατος του λιμεναρχείου με τον υπηρετούντα εκεί αξιωματικό κ. Βαγενά. Όλοι μαζί με τα φώτα τους, έψαχναν για ναυαγούς. Μερικές ώρες αργότερα έφτασε στη περιοχή ένα Υγειονομικό συνεργείο αλλά ήλθε αργά. Η καταστροφή είχε ολοκληρωθεί.
Οι σκηνές ήταν τραγικές γιατί από παντού ακουγόταν μέσα στη νύχτα ουρλιαχτά, κλάματα και εκλύσεις βοηθείας. Πολλοί δεν ήξεραν μπάνιο και προσπαθούσαν να πιαστούν από ότι έπλεε. Επειδή δε τα δυσάρεστα νέα κυκλοφόρησαν γρήγορα, πολύς κόσμος μαζεύτηκε στην ακτή, άλλοι από περιέργεια, άλλοι για να βοηθήσουν και άλλοι για να πληροφορηθούν αν οι δικοί τους άνθρωποι που ταξίδευαν, ήταν καλά. Πανικός και αναστάτωση παντού.
Μια ηλικιωμένη κυρία γαντζώθηκε από το λαιμό του Παρλαμά και παρ’ ολίγον να τον γκρεμίσει στη θάλασσα. Τελικώς διεσώθη.
Ένα ζευγάρι είχε αγκαλιαστεί σφικτά και από τη βενζινάκατο τους φώναζαν να ξαπλώσουν για να μπορέσουν να τους πιάσουν. Τελικά διεσώθηκαν.
Δυό υπάλληλοι του τυρέμπορου Αργυρίου, που δεν ήξεραν να κολυμπούν, είχαν πιαστεί από ένα βαρέλι και κυλιόμενοι μετά του βαρελιού στη θάλασσα, έκλαιγαν και ζητούσαν βοήθεια. Δυστυχώς όμως αυτοί δεν τα κατάφεραν.
Ένας επιβάτης του ΑΝΑΣΤΑΣΙΣ, ο Ν. Χάλαρης, που ταξίδευε με τον υιό του, από σύγχυση διέσωσε ένα άλλο παιδί, τον 5χρονο Σπύρο Τσιτσιμπάκο. Το δικό του παιδί έφυγε από την αγκαλιά του και πνίγηκε όπως και οι γονείς του παιδιού που κατά λάθος διέσωσε. Ο Χάλαρης με το παιδί του Τσιλιβάκου περισυνελέγησαν και διασώθηκαν από βενζινάκατο του Λιμενικού.
Μέσα στα θύματα ‘ήταν και η 10χρονη κόρη του καπετάν-Λεούση, Σταματίνα Λεούση. Ο υιός του, Δοκ. Μηχανικός, Αθανάσιος Λεούσης στάθηκε τυχερός αφού γαντζώθηκε και πήδηξε στο ΥΔΡΑ και τελικά σώθηκε. Η Ελευθερία Λεούση, που μερικές εφημερίδες ανέφεραν σαν σύζυγο του καπετάνιου του “Ανάστασις” δεν έχει καμμία συγγένεια με την σύζυγό του Δήμητρα και επρόκειτο για συνωνυμία. Ήταν της οικογένειας Λεούση από την Σουβάλα και όχι από αυτήν της Αίγινας. Η σύζυγος του καπετάνιου Χαράλαμπου Λεούση, Δήμητρα (την φώναζαν Δημητρία) ήταν 40 ετών τότε και δεν επέβαινε στο καίκι στο τελευταίο του ταξίδι. Η Δήμητρα Λεούση έζησε μέχρι τα βαθιά της γεράματα και πέθανε στην Αίγινα το 199 σε ηλικία 102 ετών.
Δυστυχώς τη νύχτα αυτή περισυλλέγησαν 22 άψυχα σώματα, οι περισσότεροι πνιγμένοι κυρίως επειδή δεν ήξεραν κολύμπι.
Μια εβδομάδα μετά, στις 8 Αυγούστου, που ανελκύστηκε το ναυάγιο βρέθηκαν δυό άψυχα σώματα να έχουν σφικτά αγκαλιασμένο το κατάρτι του καϊκιού και έτσι ο αριθμός των θυμάτων που περισυλλέγησαν ανήλθε σε 24. Δυστυχώς όμως, κανένας δεν ήξερε τον ακριβή αριθμό των εκδρομέων που επέβαιναν στο τρεχαντήρι. Τα νερά της Πειραϊκής χαρακτηρίστηκαν «καταραμένος τόπος», αφού τις επόμενες μέρες ξεβράστηκαν άλλα 4 πτώματα ανεβάζοντας τον αριθμό των θυμάτων στα 28 άτομα.
Το τραγικό αυτό συμβάν έγινε τραγούδι από τον ρεμπέτη Κ. Ρούκουνα με τίτλο ««Οι αδικοπνιγμένοι» που κυκλοφόρησε από την ODEON με στοιχεία : GA 7048
Η ανέλκυση του ναυαγίου
Στις 8 Αυγούστου αποφασίστηκε να γίνει η ανέλκυση του ναυαγίου που είχε εντοπιστεί την προηγούμενη από τον δύτη του Πολεμικού Ναυτικού Στυλ. Ρόρη σε βάθος 60 μέτρων και σε απόσταση 700 μ περίπου από τον ανατολικό λιμενοβραχίονα του προλιμένα. Στην ανέλκυση συμμετείχε το ναυαγοσωστικό ρυμουλκό Άγιος Νικόλαος και ο μεγάλος Πλωτός Γερανός του ΒΝ που ήλθε από τον ναύσταθμο Σαλαμίνας.
Επικεφαλής των καταδυτικών συνεργείων ήταν ο ναυπηγός και Πλοίαρχος του Β.Ν. Μοσχοβάκης. Επόπτης της ομάδας δυτών ήταν ο Δύτης Υποκελευστής Δύτης Μιχαλάκης και δύτες ο Δίοπος Π. Γιαμαρέλος, ο οποίος και πρόσδεσε τα συρματόσχοινα στην προπέλα του τρεχαντηριού και στην καρένα κοντά στην πλώρη για να ανελκυστεί, ο ναύτης Στυλ. Ρόρης, ο Παύλος Μπακομήτρος και ο Χατζόπουλος. ‘Όλοι τους δε αυτοί, προ της κατατάξεως τους στο ΒΝ ήταν σφουγγαράδες σε Αιγινήτικα και σε Υδραίικα καΐκια. Οι δύτες έκαναν καθημερινά περί τις 7 καταδύσεις και κάθε μία διαρκούσε περίπου 10 λεπτά, χρόνος διόλου ευκαταφρόνητος αν λάβουμε υπ όψη το βάθος, την ορατότητα και τον κόπο που απαιτείται για τις εργασίες.
Στις 10 Αυγούστου το απόγευμα οι εργασίες «σαμπανιαρίσματος» του σκάφους διεκόπισαν επειδή ο δύτης Δίοπος Γιαμαρέλος, κατά την 3η κατάδυση του είχε ένα λιποθυμικό επεισόδιο που όμως αντιμετωπίστηκε επιτυχώς. Αξιοσημείωτο είναι πως ο γενναιόψυχος αυτός δύτης κατά τις χθεσινές τρείς καταδύσεις του παρέμεινε συνολικά 45 λεπτά στο βυθό εργαζόμενος εντατικά.
Η ανέλκυση τελικά επετεύχθη την 11η Αυγούστου και το ναυάγιο αμέσως εξετάστηκε από τους ανακριτές και εμπειρογνώμονες.
Οι ευθύνες
Την προανάκριση διεξήγαγε ο Αξκός του Λιμεναρχείου Πειραιά κ. Καρακάσης και αργότερα την ανάκριση ο κ. Πρωτονοτάριος. Αντιεισαγγελεύς ήταν ο κ. Σπένδος. Πραγματογνώμονες ορίστηκαν οι κ. Κουτσουδάκης, εμποροπλοίαρχος επιθεωρητής της Πλοηγικής Υπηρεσίας και ο Καλαμπάνης που ήταν Αρχιπλογηγός.
Κατά τις ανακρίσεις, υπήρξε διάσταση απόψεων μεταξύ των πραγματογνωμόνων και των προανακριτών σχετικά με τα αίτια της σύγκρουσης. Κάποιοι έριξαν ευθύνη και στους δύο πλοιάρχους και κάποιοι μόνο στον πλοίαρχο του «Ύδρα».
Την 6 Αυγούστου ο ανακριτής απήγγειλε κατηγορία για ανθρωποκτονία από αμέλεια και στους δύο πλοιάρχους, καθώς επίσης και για παράβαση κανονισμών που αφορούν την τηρητέα πλεύση και τους αναγκαίους χειρισμούς. Κατηγορήθηκε επίσης και ο Υποπλοίαρχος Κοτομάτης του ΥΔΡΑ.
Η σύγκρουση απεφάνθη δεν ήταν μόνο αποτέλεσμα της αντικανονικής πορείας του ΥΔΡΑ αλλά και της απότομης στροφής του τρεχαντηριού την οποία έκανε ο καπετάνιος του όλως αιφνιδίως προφανώς εκ συγχύσεως.
Τελικά, η δίκη που έγινε στο Πλημμελειοδικείο Πειραιά ολοκληρώθηκε την 9 Μαΐου 1938, η δε απόφαση που βγήκε την επομένη ημέρα ήταν καταδικαστική μόνο για τον πλοίαρχο του «Ύδρα» κ. Διαμαντόπουλο ο οποίος καταδικάστηκε σε 12μηνη φυλάκιση και πρόστιμο 10.000 δραχμών. Ο καπετάνιος του καϊκιού Χαρ. Λεούσης και ο υποπλοίαρχος κ. Κοτομάτης του ΥΔΡΑ, απαλλάχθηκαν λόγω αμφιβολιών.
Ανεξαρτήτως όμως της δίκης, στο δυστύχημα αυτό, υπήρξε σωρεία παραλείψεων και βγήκαν σημαντικά συμπεράσματα τα οποία δυστυχώς ακόμη και σήμερα δεν έχουν διορθωθεί.
Χρήσιμα συμπεράσματα
- Οι κανόνες αποφυγής συγκρούσεων που ίσχυαν από το 1910 μέχρι 1948 δεν τηρήθηκαν. Οι σημερινοί κανόνες που είναι σε ισχύ από το 1972 (ΔΚΑΣ 72) θα πρέπει να είναι γνωστοί και να τηρούνται αυτόματα από κάθε πλωτό μέσο, για την ασφάλεια του.
- Το να μην γνωρίζει κανένας τον ακριβή αριθμό των επιβατών είναι ανεπίτρεπτο. Διαχρονικά, σε κάθε ναυτικό ατύχημα, έχουμε την ίδια διαπίστωση και το πρόβλημα δεν λύνεται. Ο καθένας μπορεί να αντιληφθεί το πόσο σημαντικό είναι να βγάζουμε όλοι εισιτήρια, ακόμη και μηδενικά για τα παιδιά. Οι συγγενείς του καπετάνιου δεν αναφέρονταν σε καμιά λίστα, ούτε και μικρά παιδιά των οποίων τα σώματα ανασύρθηκαν ζωντανά ή νεκρά.
- Η βιασύνη και η οικονομία χρόνου με συντόμευση πορειών, δεν πρέπει να γίνεται σε βάρος της ασφάλειας των επιβατών και του πλοίου και κυρίως με παράβαση των κανόνων ναυσιπλοΐας.
- Η επάρκεια σωστικών μέσων και σωσιβίων είναι επιτακτική. Επίσης, ο έλεγχος της καλής λειτουργίας τους είναι απαραίτητος. Είναι αδιανόητο μια σωσίβια λέμβος να είναι σε κακή κατάσταση και επίσης μια σχεδία ή λέμβος να μην έχει κουπιά ή να μην μπορεί να καθαιρεθεί στην θάλασσα.
- Η υπέρβαση του επιτρεπόμενου αριθμού επιβατών δεν πρέπει να γίνεται, οι δε επιβάτες σε μικρά εκδρομικά κυρίως σκάφη, πρέπει να κατανέμονται σε θέσεις σωστά.
Βιβλιογραφία-Πηγές
- Γρηγόρη Καρταπάνης, Άρθρο «Ταχυδρόμος», Το ναυάγιο του Πειραιά που έγινε τραγούδι, Δεκ 2013
- Εκπομπή ΕΡΤ, ΚΕΝΤΡΟ ΕΡΕΥΝΑΣ ΤΟΥ ΡΕΜΠΕΤΙΚΟΥ ΤΡΑΓΟΥΔΙΟΥ, 1982
- Ημερήσια εφημερίδα ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ, δημοσιεύματα από 2 μέχρι 10 Αυγούστου 1937
- Πειραϊκή εφημερίδα Θάρρος, 27 Αυγούστου 1937, σελ. 4α.
- Εφημερίδα Νεολόγος Πατρών, τεύχη Τρίτης 3 Αυγούστου 1937 και 10 Μαΐου 1938
- Ιστορικό Αρχείο Μουσείου Τύπου Πάτρας της Ένωσης Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Πελοποννήσου-Ηπείρου-Νήσων (Ε.Σ.Η.Ε.Π.Η.Ν)
Πηγές διαδικτύου
- https://astrosparalio.gr/2012/08/19/6276/
- https://pireorama.blogspot.com/2017/09/1937.html
- http://www.koutouzis.gr/navagia.htm
- https://www.efsyn.gr/nisides/401272_i-naytiki-tragodia-poy-egine-tragoydi
- https://www.mixanitouxronou.gr/to-naftiko-dystyxima-stin-peiraiki-me-tous-28-nekrous-pou-egine-tragoudi-giati-o-metaksas-dietakse-na-aposyrthoun-apo-tin-kykloforia-oi-adikopnigmenoi
